Yenilenebilir enerji üretiminin artışıyla birlikte Avrupa’da bazı ülkelerde negatif elektrik fiyatları giderek daha sık karşılaşılan bir durum haline geldi. Özellikle rüzgar ve güneş enerjisinin yoğun olduğu saatlerde, elektrik talebi azaldığında fiyatlar negatife düşebiliyor. Bu durum, tüketicilere düşük maliyetli elektrik kullanımının yanı sıra para kazanma fırsatı sunuyor. Kulağa alışılmadık gelse de, negatif fiyatlı elektrik sayesinde, bazı Avrupa ülkelerinde tüketicilere elektrik tükettikleri için ödeme yapılıyor.
Devlet teşvikleri ve enerji şirketlerine destek
Yenilenebilir enerjiyi teşvik etmek amacıyla devletler, enerji şirketlerine önemli ölçüde sübvansiyonlar sağlıyor. Bu teşvikler sayesinde, elektrik talebinin düştüğü ve fiyatların negatife döndüğü dönemlerde bile enerji şirketleri kar elde edebiliyor. Bu durum, tüketiciler ve şirketler için faturalarını azaltma fırsatını doğuruyor. Ancak bu avantaj her ülke tarafından doğrudan tüketicilere yansıtılmıyor.
Hollanda’da bu yıl şu ana kadar 347 saat negatif fiyat kaydedildi ve bu, geçen yılın 316 saatlik rekorunu geçti. Yıl sonuna kadar negatif fiyat saatlerinin 400-450 saati bulması beklenirken, uzmanlar bu rakamın her yıl daha da artacağını öngörüyor. 2026 yılına gelindiğinde negatif fiyat saatlerinin 800-900 saate ulaşması, uzun vadede ise 1000-1200 saateçıkması bekleniyor. Bu da, yılın yaklaşık %13’ünde tüketicilerin elektrik kullanımı karşılığında ödeme alabileceğianlamına geliyor.
Negatif fiyatlar sanayinin düşük olduğu dönemlerde artıyor
Negatif fiyatlar genellikle yaz ayları, hafta sonları, ve tatil dönemlerinde görülse de, güçlü rüzgarların estiği soğuk kış gecelerinde de ortaya çıkabiliyor. Bu durum, enerji yoğun sektörlere düşük maliyetli elektrikten yararlanarak enerji depolama ya da bu enerjiyi başka bir forma dönüştürme imkanı sunuyor. Örneğin, fabrikalar geceleri elektrikle sağlanan yüksek ısıyı depolayıp gündüz saatlerinde kullanabilirken; ısı pompaları ile ticari binaların soğutma veya sıcak suihtiyacı karşılanabiliyor.
Evdeki bataryalarla kazanç imkanı
Aynı zamanda, bataryalara sahip şirketler de düşük fiyatlı saatlerde elektrik depolayıp, fiyatların yükseldiği zamanlarda satabiliyor. Bazı firmalar ise, evlerdeki bataryaları sanal olarak birleştirip kazançlarını tüketicilerle paylaşmamodelleri geliştiriyor.
Yenilenebilir enerjinin değişken doğasının yol açtığı üretim fazlalığına uyum sağlamak için, dinamik çözümlerle tüketim alışkanlıklarımızı bu yapıya göre yeniden düzenlememiz gerekiyor. Avrupa’nın bazı bölgelerinde başlayan bu dönüşüm, enerji maliyetlerini azaltmanın yanı sıra tüketicilere elektrik tüketerek kazanç sağlama fırsatı da sunuyor.