Yapay zeka desteği alan eserlerin insan katkısı içerenleri bile belirli koşullar altında telif hakkı alabilecek.
Telif Hakkı Ofisi’nin yayımladığı kapsamlı raporda, AI teknolojisinin içerik üretiminde ne kadar kontrol sahibi olunduğu konusu ele alındı. Ofis, bir kullanıcının detaylı talimatlar vermesinin bile, nihai eserin onun tarafından yaratıldığı anlamına gelmediğini belirtti. Yapay zeka sistemleri hukuken “eser sahibi” olarak kabul edilmediği için, sadece metin girdileriyle yönlendirilen eserler telif hakkı korumasına giremeyecek.
Raporda, kullanıcının yapay zekanın sunduğu çıktıyı kabul ettiğini ancak eserin ifade biçiminin doğrudan onun yaratıcılığıyla şekillenmediğini vurgulayan ifadeler yer aldı. Buna örnek olarak, Midjourney ile oluşturulan ve sanat yarışmasında ödül kazanan Théâtre D’opéra Spatial adlı eserin telif hakkı mücadelesi gösterildi.
AI sistemlerinin öngörülemezliği de raporda ele alındı. Örneğin, Google’ın Gemini modeliyle oluşturulan bir görüntüde, kullanıcının talimatlarını tam olarak yerine getirmediği ve istenmeyen unsurlar eklediği (örneğin bir kedinin elinde gazeteyle pipo içmesi gibi) belirtildi. Telif Hakkı Ofisi, bunu Jackson Pollock’un soyut sanatına benzeterek, sanatçının doğrudan kontrol edemediği detaylar olsa da, genel sürecin ve sanatsal tercihlerin tamamen insan tarafından yönetildiğini vurguladı.
Yapay zeka destekli çalışmaların telif hakkı durumu
Tamamen yapay zeka tarafından üretilen eserler koruma altına alınamazken, insan katkısıyla şekillendirilen eserler telif hakkı alabilir. Örneğin:
- Yapay zeka ile düzenlenen sanat: Bir sanatçının kendi çizimini YZ’ye yükleyip 3D efektler ekletmesi durumunda, orijinal sanat eseri hâlâ korunabilir.
- Yapay zeka görselleri kullanılan çizgi romanlar: Eğer bir kişi YZ tarafından oluşturulan görselleri düzenler, yerleştirir ve kendi yazdığı metinlerle birleştirirse, bütünsel eser telif hakkı alabilir.
- Yapay zeka efektli filmler: Bir filmde YZ ile üretilmiş özel efektler veya arka plan görselleri kullanılsa da, bütün film telif hakkı korumasına girebilir.
Bununla birlikte, bir kullanıcının verdiği metin komutlarının telif hakkıyla korunup korunamayacağı belirsizliğini koruyor. Ofis, metin komutlarını “talimatlar” olarak değerlendirerek bunların doğrudan telif hakkına tabi olmadığını belirtti. Ancak, yeterince yaratıcı ve özgün ifadeler içeren komutların bazı telif haklarına sahip olabileceği ifade edildi.
ABD Telif Hakkı Ofisi, AI’ın hukuki boyutlarıyla ilgili kapsamlı bir inceleme süreci yürütüyor. Temmuz 2024’te deepfake içeriklere yönelik yeni yasaların teşvik edilmesi gerektiğini belirten bir rapor yayımlamıştı. Önümüzdeki dönemde ise, AI modellerinin telifli eserler üzerinde eğitilmesinin hukuki sonuçlarını ele alan bir rapor yayımlamayı planlıyor.