Google DeepMind tarafından geliştirilen GraphCast adlı yapay zekâ, hava durumunu her zamankinden daha hızlı tahmin ediyor. Bu model, saniyeler içinde küresel hava durumunu öngörebiliyor. Üstelik bunu yapmak için dev süper bilgisayarlara ihtiyaç duymuyor.
Geleneksel hava tahmin sistemleri, fizik tabanlı simülasyonlara dayanıyor. Bu sistemler devasa işlem gücü gerektiriyor ve tahminlerin hazırlanması saatler alıyor. DeepMind’ın GraphCast modeli ise dakikalar yerine saniyelerde doğru tahminler sunuyor.
Kritik değerlendirmelerde %90 başarılı
Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi (ECMWF), yapay zekânın tahminlerini test etti. GraphCast, kritik değerlendirmelerin %90’ında mevcut sistemleri geride bıraktı. Kasırga ve aşırı sıcak hava dalgaları gibi uç olaylarda bile daha doğru sonuçlar verdi.
Model, son altı saate ait küresel hava verilerini alıyor. Ardından, bir sonraki altı saati yüksek doğrulukla tahmin ediyor. Bu işlem tekrarlanarak 10 günlük bir hava tahmini, yalnızca saniyeler içinde hazırlanabiliyor.
DeepMind, GraphCast’i 40 yıllık hava verisiyle eğitti. Geçmiş olaylardan örüntüler öğrenen model, her yeni tahminde kendini geliştiriyor. Eski sistemlerin aksine karmaşık kodlara ya da sürekli insan müdahalesine ihtiyaç duymuyor.
Kendi kendine öğreniyor, uyum sağlıyor ve tahmin yapıyor
DeepMind kurucu ortağı Demis Hassabis, hedeflerinin net olduğunu söylüyor: “Herkes için daha hızlı, daha ucuz ve daha doğru hava tahmini.” Ona göre bu yapay zekâ, gerçek zamanlı küresel tahmine doğru atılmış büyük bir adım.
GraphCast, Kuzey Amerika’yı vuran Hurricane Lee kasırgasının rotasını önceden başarıyla tahmin etti. Güney Amerika’da yaşanan ani sıcak hava dalgasını da, klasik sistemlerden günler önce tespit etti.
Uzmanlar, bu teknolojinin iklim direnci açısından büyük potansiyel taşıdığını belirtiyor. Çiftçiler, pilotlar, lojistik firmaları ve afet yönetim ekipleri, artık saniyeler içinde hazırlanan bu tahminlere güvenebilir.
Ancak bu gelişme bazı soruları da beraberinde getiriyor: Yapay zekâ meteorologların yerini alır mı? Düşük gelirli ülkeler sonunda doğru hava tahminlerine ulaşabilir mi?
DeepMind şimdilik teknolojiyi açık kaynaklı hale getirmeyi planlıyor. Böylece araştırmacılar ve ulusal meteoroloji kurumları, sistemi kendi altyapılarına entegre edebilecek.
