Veri merkezi ayak izi, üretken yapay zekâ çılgınlığı ve bulut hizmetleri tarafından tetiklenen talebi karşılamak için genişlerken, veri merkeziyle ilgili kesintilerin toplam sayısının artması beklenir. Ancak dünya genelindeki kesintileri takip eden Uptime Institute’un yeni bir raporuna göre, son birkaç yıldır BT kapasitesindeki büyümeye oranla kesintilerin sıklığı ve şiddetinde tutarlı bir düşüş eğilimi var.
Bu, eskiye oranla sayısal anlamda belki daha fazla kesinti yaşanmasına rağmen, kesinti artış oranlarının BT kapasitesinin genişleme hızından daha düşük olduğu anlamına geliyor. Bunun, birçok kuruluşun fiziksel altyapı yedeklemesine daha fazla yatırım yapması da dahil olmak üzere bir dizi nedeni var. Örneğin genel buluta geçiş ve esneklik ve enerji performansının raporlanması ve iyileştirilmesi ile ilgili düzenlemelere uymaya yardımcı olmak için yeni teknolojinin benimsenmesi kesintileri azaltan nedenler arasında.
Ancak Uptime, kesintilerle ilgili verilerin genellikle ticari açıdan hassas ve belirsizliğe tabi olması nedeniyle dikkatli bir şekilde ele alınması gerektiği konusunda uyarıyor. Uptime raporu, üyelerinden gelen verilere, veri merkezi yöneticileriyle yapılan anketlere ve kamuya açık verilere dayanıyor. Dolayısıyla kapsamlı bir veri seti olsa da, her durumun rapor edilmediği ve istatistiklere yansımadığını da unutmamak gerekiyor.
Yıllık Kesinti Analizi 2024, ankete katılan operatörlerin yüzde 55’inden fazlasının son üç yıl içinde bir kesinti yaşadıklarını belirttiğini, ancak bu oranın bir önceki yıl için yüzde 60, ondan önceki yıl ise yüzde 69 olduğunu ifade etmektedir. Aynı zamanda, geçtiğimiz yıl yaşanan her on kesintiden yalnızca biri ciddi ya da ağır olarak sınıflandırılmıştır. Bu, bir önceki yıla göre yüzde dört puanlık, ondan önceki yıla göre ise yüzde onluk bir iyileşmeyi temsil ediyor. Yine de katılımcıların yarısından fazlası en son yaşadıkları önemli, ciddi veya ağır kesintinin kuruma maliyetinin 100.000 dolardan fazla olduğunu, yüzde 16’sı ise 1 milyon dolardan fazla olduğunu belirtiyor.
En büyük neden güç dağıtımında yaşanan sorunlar
En ciddi kesintiler söz konusu olduğunda, tesis içi güç dağıtımındaki aksaklık, son raporda olayların yüzde 52’sinde listelenerek birkaç yıldır sürekli olarak en büyük tekil faktör olarak dikkat çekiyor. Microsoft, geçen yıl Batı Avrupa’daki Azure hizmetlerinde böyle bir kesinti yaşadı; kamu hizmeti şirketi tarafından sağlanan güçteki bir bozukluk, bir veri merkezinde jeneratör gücüne geçmesine neden oldu, ancak jeneratörlerin bir alt kümesi beklendiği gibi devreye giremedi.
Raporda ikinci en büyük neden soğutma ekipmanının arızalanması ya da düşük performans göstermesi olarak niteleniyor. Bu durum geçen yıl Singapur’daki iki banka (DBS ve Citibank) tarafından kullanılan bir Equinix veri merkezinde soğutma sistemi arızalandığında 2,5 milyon ödeme işleminin tamamlanamamasında da görülmüştü.
Uptime, ayrıca üçüncü taraf sağlayıcı sorunlarının 2020’den bu yana küçük ama istikrarlı bir artış gösterdiğini ve 2023’te yüzde beş puan artarak neredeyse her on kesintiden birini oluşturduğunu belirtiyor. Bu muhtemelen bulut operatörlerindeki arızaları da içeriyor ve genel buluttaki iş yüklerinin büyümesi nedeniyle artıyor olabilir.
Veri merkezlerinde insan hatası kaynaklı kesintiler de ön planda
Bununla birlikte rapor, insan hatalarının da kesintilerin çoğunda etkili bir faktör olduğunu ve tüm kesinti vakalarının %60’ı ile %80’i arasında değiştiğini ortaya koyuyor. Bunlar, personelin prosedürleri takip etmemesinden ya da prosedürlerin yetersiz olmasından kaynaklanıyor olabilir. Örneğin New York Borsası (NYSE), geçen yıl bir çalışanın borsanın ikincil veri merkezindeki bir felaket kurtarma sistemini kapatmayı başaramamasının ardından bir olay yaşadı. Bu sistem gece boyunca çalışır durumda bırakıldığı için NYSE’yi işleten yazılım sanki alım satım çoktan başlamış gibi davranmış ve açılış fiyatlarının doğru bir şekilde belirlenmesini engellemişti.
Uptime, burada kuruluşların daha iyi personel eğitimi ve olası arıza noktalarını gidermek için süreçlerin dikkatli bir şekilde gözden geçirilmesi yoluyla kesintileri daha da azaltmaları için bir fırsat olduğunu ileri sürüyor. Şirkete göre, her yıl dünya genelinde ciddi mali kayıplara veya iş ve müşteri kesintilerine yol açan yaklaşık 10-20 yüksek profilli BT kesintisi veya veri merkezi olayı yaşanıyor.
