Girişim şirketlerinin planları dünyanın sınırlarını zorluyor. Uzay madenciliği için harıl harıl çalışanları bir kenara bırakırsak, yörüngedeki yaklaşık 2000 uydu ile yapılabilecek pek çok şey var. Bunlardan biri de 2012’de Hollanda’da kurulan Orbital Eye firmasının geliştirdiği, uydudan petrol boru hatları takibi.
Orbital Eye tarafından geliştirilen teknoloji, basit bir tanımla uydu görüntüleri ile gaz ve petrol boru hatlarının takibinden ibaret. Ancak şirket buna ek özellikler getirmiş. Sistem, neredeyse anlık bir şekilde boru hatlarını gözlemleyerek olası bir arıza durumunda yaşanan olumsuz durumu yeryüzündeki kontrol merkezlerine iletiyor.
Orbital Eye bu çalışmasında yalnız değil. Avrupa Uzay Ajansı ESA’nın “Integrated Application Promotion (IAP)” adını verdiği programın bir alt projesi olarak hayata geçen uygulamanın ilk örnekleri Hollanda merkezli Gasunie ve Hollanda ile Belçika’da faaliyet gösteren PPS Pipeline Systems tarafından test ediliyor. 2014’te bir nevi prototip olarak başlayan uygulamada Sentinel-1A adı verilen uydudan alınan görüntüler kullanılıyor.
Boru hatlarını kullanan şirketler için bu sistemin pek çok avantajı bulunuyor. Hattın tamamı herhangi bir zamanda herhangi bir yerden kontrol edilebiliyor. Yaşanabilecek saldırı ya da arızalar sonucu oluşacak patlama vb. durumlarda bölgenin güvenliği ve ortaya çıkan hasarın durumu bölgeye gönderilecek bir helikopter ya da uçak yerine uydu üzerinden de izlenebiliyor.
Uydu üzerinden yeryüzünde yaşam alanlarından uzak bölgeleri keşfetmek aslında yeni bir uygulama değil. Geçmişte uydulardan, maden bölgelerindeki rezervlerin tespitinde yardımcı unsur olarak faydalanılmıştı. Özellikle ulaşımın zorlu olduğu bölgelerin bu şekilde keşfedilmesi, yüklü miktarda yatırım yapacak şirketlerin doğru adımlar atmasına yardımcı oluyor. Yine uydular orman bölgelerinde yaşanan değişimi gözlemlemekte, küresel ısınmanın etkilerini ortaya çıkarmada da başrol konumunda. Meteorolojik olaylar ve fırtınaların seyrinde de uydular yine oldukça aktif.
Uydu üzerinden antik kentlerin keşfi de uzun yıllardır sıkça tercih edilen bir yöntem. Arkeologların hangi bölgelerde kazı yapmaları gerektiğini belirlemede uydulardan elde edilen görüntüler özel bilgisayar programları üzerinden işlenerek arkeologların yanlış yeri kazarak vakit kaybetmesinin önüne geçiliyor.
Bu tip çalışmalardan birini gerçekleştiren Sarah Parcak, geçtiğimiz yıllarda TED’in 1 milyon dolarlık ödülünün de sahibi olmuştu. Parcak’ın çalışmalarını anlattığı videoyu aşağıda izleyebilirsiniz.
