2009 yılında Yeni Türk Lirası’nın Türk Lirası’na dönüşümüyle beraber bugünkü para birimimiz son halini aldı. Kuruşun hayatımıza girmesiyle 1 TL, 50, 25, 10, 5 ve 1 kuruş madeni paralar olarak kullanıma sunuldu.
Yine de, özellikle perakendede temel gıda ürünlerinin fiyatlamasında kuruş yoğun olarak kullanılırken, pratikte 5 ve 1 kuruş madeni paralar hayatımızdan yavaş yavaş çıkmış durumda. Hal böyleyken etiket fiyatlarındaki 10 kuruş altındaki fiyat baremlerinde para üstü sıkıntısı yaşanıyor.
BKM tarafından açıklanan veriler gerçekten de ilgi çekici. Çoğu zaman maddi değeri çok yüksek olmayan kuruşlar hizmet/ürün alımı sonrası satıcıdan istenmiyor. Diğer taraftan kartla yapılan alışverişlerde ise fişte yazan gerçek tutar ödeniyor. Bu durum bireylerin nakit gerçekleştirdikleri alışverişlerde daha fazla ödeme yapmasına neden oluyor. Bu da yapılan alışverişlerin ne kadarında kuruşlu ödeme tutarının 10 kuruş altında bulunduğu sorusunu beraberinde getiriyor.
Kartlı Ödemeler ile cebimizde ne kadar para kaldı?
BKM’nin açıkladığı veriler kartlarla yapılan ödemeler sayesinde para üstü sıkıntısı yaşamadan kuruşlardan ne kadar kar ettiğimizi ortaya koyuyor. Yerli kartlarla son 1 yılda yurtiçinde yaklaşık 4,36 milyar adet kartlı ödeme işlemi gerçekleşirken, bu işlemlerin yüzde 35’inde yani 1,53 milyar adedinde ödeme tutarının kuruş bareminin 10 kuruş altında gerçekleşmesi dikkat çekiyor.
Kuruşlu ödemelerde en fazla işlem adedinin 336 milyon adet işlem ve yüzde 22 pay ile 91-99 kuruş aralığında olduğu görülüyor. 198 milyon adet işlem ve yüzde 13 pay ile 71-79 arası aralığı kuruşlu ödemeler ikinci sırada yer alırken, 181 milyon adet işlem ve yüzde 12 pay ile 21-29 arası kuruşlu ödemeler ise en fazla kuruşlu ödemenin yapıldığı üçüncü aralık olarak ön plana çıkıyor.
Önemsiz gibi görünen kuruşlar aslında servet değerinde
Kuruşları alt alta topladığımızda son 1 yılda 71 milyon TL’nin kartlı ödemeler sayesinde kullanıcıların cebinde kaldığı görülüyor. 71 milyon TL ile 8 derslikli 20 ilköğretim okulu, 12 derslikli 16 ilköğretim okulu, 16 derslikli 12 ilköğretim okulu yapılabilir. Aynı zamanda 100 kişilik 20 tane öğrenci pansiyonu, 200 kişilik 14 tane öğrenci pansiyonu yapılıp hizmete sunulabilir.
Üstelik hane başı tüketimi içinde kartlı ödemelerin yaklaşık yüzde 40 paya sahip olduğu düşünüldüğünde, tüm ödemelerimizi kartlarla yapsaydık cebimizde kalan tutar 178 milyon TL’ye kadar çıkabilirdi. Bu tutar da 24 derslikli 24 ilköğretim okuluna ya da 100 kişi kapasiteli 51 tane öğrenci pansiyonunun maliyetine eş değer.