Fosil yakıtların yakılmasının aksine, nükleer santraller çok az sera gazı salıyor. Her zamankinden daha güvenli ve şu anda ABD’nin elektriğinin yaklaşık beşte birini üretiyor. Ancak nükleer santraller tehlikeli atığa neden oluyor ve bilim insanları bu tehlikeli yan ürünü yönetmenin etkili yollarını hala arıyor. Peki sadece depolamaktan daha fazlasını yapabilseydik?
Nükleer atıkla çalışan pil
Bu fikirden ilham alan Ohio’daki araştırmacılar, nükleer atıkla çalışan küçük bir pil geliştirdiler. Işınlayıcı kristalleri (radyasyonu emdiğinde ışık yayan bir malzeme) nükleer atık tarafından üretilen gama radyasyonuna maruz bıraktılar. Kristallerin ışığı daha sonra bir güneş pilini çalıştırdı. 29 Ocak’ta Optical Materials: X dergisinde yayınlanan çalışma, arka plandaki gama radyasyon seviyelerinin mikroçipler gibi küçük elektronik cihazlara güç sağlayabileceğini göstermektedir.
Ohio State Üniversitesi’nin bir açıklamasında baş yazar Raymond Cao, “Doğası gereği atık olarak kabul edilen bir şeyi hasat ediyoruz ve onu hazineye dönüştürmeye çalışıyoruz” dedi. Ekip, pil prototipini nükleer reaktörlerin yaygın radyoaktif yan ürünleri olan sezyum-137 ve kobalt-60 ile test etti. Sezyum-137 kullanılarak pil 288 nanowatt güç üretirken, kobalt-60 1,5 mikrowatt güç üretti. Bu da küçük bir sensörü çalıştırmaya yeterli.
Bu küçük bir zafer gibi görünse de (standart bir 10W LED ampul 10 milyon mikrowatt gerektirir), Cao ve meslektaşları yaklaşımlarının watt ölçeğinde (mikrowattların aksine) veya daha yüksek bir seviyede güç teknolojisine ölçeklendirilebileceğini savunuyorlar. Bu tür piller nükleer atık depolama havuzları gibi nükleer atıkların üretildiği ortamlarda kullanılabilir. Uzun ömürlü olma potansiyeline sahiptirler ve çok az veya hiç rutin bakım gerektirmezler.
Çalışmanın ortak yazarı ve Ohio State makine ve havacılık mühendisi İbrahim Öksüz: “Nükleer pil konsepti çok ümit verici. Hala geliştirilecek çok yer var, ancak gelecekte bu yaklaşımın hem enerji üretimi hem de sensör endüstrisinde kendine önemli bir yer açacağına inanıyorum” dedi.
