Ekonomide daha iyi bir 2020 vaat eden öncü rakamlar, sektör hacminin yükseleceğine işaret ediyor. Teknolojik devrim bu yıl da sektöründe gündeminde ilk sırada
KPMG Türkiye’nin hazırladığı ‘Sektörel Bakış 2020’ serisinin perakende sektörünü ele alan raporu yayımlandı. Perakende sektöründe 2019’un değerlendirildiği, 2020’ye ilişkin beklentilerin sıralandığı rapor trendlerle ilgili ipuçları veriyor. Sektörel Bakış 2020 – Perakende Raporu’na göre, 2009 krizi sonrası 10 yılda dünya ekonomisindeki ortalamanın gerisinde büyüyen perakende sektörü, 2019’da yüzde 5’lik büyüme gerçekleştirdi. Geçen yıl 25 trilyon dolara ulaşan büyüklüğün 2023’te 30 trilyon doları aşacağı tahmin ediliyor. Türkiye’de ise 2019’da sektör büyüklüğü 1.1 trilyon lira olarak öngörülüyor. Öncü veriler 2020’de toparlanma sinyali veriyor.
Raporu değerlendiren KPMG Türkiye Tüketici Ürünleri ve Perakende Sektör Lideri Emrah Akın, trendlerin test edildiği perakende sektörünün tüketici eğilimlerinin doğrudan ve en çok hissedildiği alan olduğuna dikkat çekti.
Rapordan dikkat çeken başlıklar şöyle;
15 ay sonra en güçlü artış
- Perakende sektörü 2018’in ilk yedi ayında yüzde 7 büyüyen sektör, son beş ayda ortalama yüzde 8 küçülmüştü. Bu yıkıcı tablo ile başlayan 2019’da sektör, birinci çeyrekte ortalama yüzde 5,3, ikinci çeyrekte ortalama yüzde 3,9 ve son çeyrekte ortalama yüzde 1 küçüldü. Eylül 2019’daki yüzde 5,1’lik artış 15 ay sonra görülen toparlanma sinyali olarak önemli.
Takipteki alacaklar zirvede
- Sektör oyuncularının nakit kredilerindeki yıllık büyüme hızı negatife döndü. Bu durum nakit akışını sarsan talep daralması ile birleşince, takipteki kredi oranı gözle görülür biçimde arttı. Sektörün takipteki alacakları ise 2019 Ekim itibarıyla 24,4 milyar TL seviyesinde. Tarihi zirve niteliği taşıyan bu rakam, 2018 sonunda 17,5, 2017 sonunda 13 milyar TL idi.
Yabancı yatırımcı geliyor
- Perakende sektörünün yaşadığı zorlu makroekonomik koşullara rağmen yabancı yatırımcıların sektöre ilgisi görece devam etti. 2018’de 1,1 milyar doların üzerinde doğrudan yabancı yatırım çeken sektör, 2019 yılının ilk 10 ayında makroekonomik kırılganlıklara ve rağmen 837 milyon dolar seviyesinde doğrudan yabancı yatırım çekmeyi başardı.
AVM sayısı ilk kez yatay
- Normal şartlar altında hızlı büyüyen AVM mecrası, 2018-2019 döneminin zorlukları sebebiyle tarihte ilk kez yatay seyretti. 2018 sonunda 453 olan AVM sayısıyla 2019 Eylülü’ndeki AVM sayısı eşit. 2019’da sadece beş yeni AVM açıldı. 2020’de ise dokuz yeni AVM bekleniyor. Sektör 2023’ten itibaren yeni AVM açılmayacağı kanısında.
Internet erişimi artıyor, e-ticaret büyüyor
- Türkiye’de elektronik ticaret, hızla büyümekle birlikte, penetrasyon olarak gelişmiş ekonomilerin oldukça gerisinde. Potansiyelin çok önemli bir göstergesi olan evden internet erişimine sahiplik oranı 2018 yılında yüzde 83,8 iken 2019 yılında sıçrama yaparak yüzde 88,3’e ulaştı.
e-alışverişte erkekler kadınların önünde
- Bununla birlikte, 2019 itibarıyla internet üzerinden alışveriş yapanların oranı bir önceki yıla göre yüzde 29,2’den ilk kez yüzde 30 sınırını aşarak yüzde 34’e yükseldi. 2019 itibarıyla kadınlarda internet üzerinden alışveriş yapma oranı yüzde 29,9 olurken, erkeklerde bu oran yüzde 38,3’e ulaştı.
2020 beklentileri
- Teknolojik devrim, perakende sektörü oyuncularının gündeminde bir numaralı madde olmaya devam edecek. Ellerindeki canlı verilerle ‘akıllı tüketiciler’e dönüşen müşteriler ise bu süreçte avantajlı konumlarını sürdürecek.
- Yerel pazarda, hemen her sektörde olduğu gibi perakendede de ana çerçeveyi makroekonomik çerçeve çizecek. Hem içsel (maliyetler) hem de dışsal (satın alma gücü) faktörlerden hızlıca etkilenen sektör için 2020’nin, hem 2018 hem de 2019’dan daha iyi geçeceği tahmin ediliyor.
- Neredeyse her alt mal grubunda yaşanacak talep artışı, sektörün satış hacmini yukarıya taşıyacak ve 2018-2019 döneminde açılan yaraların hızla iyileşmesi sürecini tetikleyecek.
Teknolojiyle dönüşen kazanacak
- Bu süreçte maliyet avantajı yaratabilen, operasyonel süreçleri ile müşterilerini daha fazla memnun edebilen, hayatlarını kolaylaştıran, zamandan tasarruf etmelerini sağlayan, yönlendiren ve yaşattıkları deneyimle akılda kalabilen oyuncular geleneksel firmaların önüne geçecek.
Yapay zekâ yön verecek
- Yapay zekâ kişiselleştirme imkanı getirecek. Deneyime dayalı alışveriş, kişiye özel indirim gibi hizmet anlayışları öne çıkacak. Yapay zekâ uygulamaları ile müşterinin gelişim periyodu izlenebilecek.
Sektörün gözü yurt dışında
- Perakende oyuncularının gündeminde Türkiye’deki büyümeden çok yurt dışı yer alacak. 2020’de perakende oyuncuları yurt dışında bine yakın yeni şube açacak (Halen 4 bin 700 yurt dışı mağazası bulunuyor)
Yabancı harcamasında rekor artış
- Bazı AVM’lerde yabancı tüketicinin toplam içindeki payı yüzde 30’lara kadar ulaşıyor. BKM verilerine göre Ocak-Eylül döneminde yabancıların kartla harcamaları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 76 artışla 58,2 milyar TL’ye ulaştı. Veriler, aynı dönemde Türkiye’de toplam kartlı harcamaların yüzde 7,7’sini yabancıların yaptığını gösteriyor. 2020 için hedeflenen 51 milyon ziyaretçi ve 40 milyar dolarlık turizm geliri perakendeyi de etkileyecek. 2020’nin ‘gastronomi yılı’ ilan edilmesi turizm hareketini artıracak
Görsel: Emrah Akın, KPMG Türkiye Tüketici Ürünleri ve Perakende Sektör Lideri
