Intel, geçmişte aldığı bazı kritik kararların sonucunda tarihinin en kötü dönemlerinden geçiyor. Buna karşılık Nvidia, yapay zeka ve grafik işlem birimleri (GPU) alanında zirveye çıkarak sektörde devasa bir büyüme yakaladı. Oysa bundan yıllar önce Intel, Nvidia’yı satın alma fırsatını değerlendirme aşamasına kadar gelmişti.
2005 yılında, dönemin Intel CEO’su Paul Otellini, yönetim kuruluna Nvidia’yı 20 milyar dolara satın alma teklifinisundu. Intel bünyesindeki bazı isimler, Nvidia’nın grafik işlemci tasarımlarının gelecekte veri merkezleri için büyük bir potansiyel taşıdığı görüşündeydi. Bugün o grafik işlemciler, yapay zeka patlamasının en büyük itici gücü olarak sektöre yön veriyor. Ancak yönetim kurulu, bu öneriyi maliyet ve entegrasyon kaygıları nedeniyle reddetti. Nvidia’ya yatırım yapmaktan vazgeçen Intel, kendi grafik projesi olan “Larabee” projesine destek verme kararı aldı.
Yarı yolda kalan larabee projesi
Larabee projesi, Intel’in CPU ve GPU özelliklerini birleştirerek yeni nesil grafik teknolojilerine yönelme çabasıydı. Projenin başında şu anki CEO Pat Gelsinger yer aldı ve Intel’in x86 mimarisini grafik birimlerine entegre etmeyi hedefledi. Ancak proje, piyasada beklenen başarıyı yakalayamayınca iptal edildi. Intel, yıllar sonra Xe ve Arc projeleriile grafik işlemci alanına geri dönse de bu alanda Nvidia ile rekabet etme konusunda zorlanıyor.
Bugün Nvidia, yapay zeka ve grafik işlemcileriyle 3 trilyon doların üzerinde bir piyasa değerine ulaşmış durumda. Intel ise Nervana Systems ve Movidius gibi yapay zeka odaklı şirketleri satın alarak sektörde konumunu güçlendirmeye çalışsa da Nvidia’nın gölgesinde kalıyor. Intel’in mevcut piyasa değeri yaklaşık 100 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Intel, yapay zeka pazarında daha fazla yer alabilmek için Gaudi 3 çipini geliştirerek rekabet gücünü artırmayı hedefliyor. Gaudi 3, daha uygun maliyetli bir yapay zeka çözümü olarak dikkat çekiyor. Aynı zamanda Intel, dizüstü ve masaüstü bilgisayarlara yönelik NPU (Neural Processing Unit) geliştirmelerine de hız verdi.
Kaçan bir fırsat daha: OpenAI
Intel’in kaçırdığı tek büyük fırsat Nvidia ile sınırlı değil. 2017-2018 yıllarında OpenAI ile yatırım anlaşması yapma fırsatı ortaya çıktı. Ancak dönemin CEO’su Bob Swan, yapay zeka modellerinin geniş bir pazara ulaşmasının zaman alacağı görüşündeydi ve bu nedenle anlaşmayı iptal etti. Intel, bu dönemde 1 milyar dolar karşılığında yüzde 15 hissealma fikrini değerlendirmişti.
2019 yılında Microsoft, OpenAI’a büyük bir yatırım yaparak stratejik bir ortaklık kurdu. Bugün OpenAI, ChatGPTgibi devrimsel yapay zeka araçlarıyla sektörün en önemli isimlerinden biri. Microsoft, OpenAI teknolojilerini ürünlerine entegre ederek yapay zeka alanında önemli bir avantaj sağladı. Microsoft’un piyasa değeri 3 trilyon doların üzerinde seyrederken, Nvidia ve Microsoft dünyanın en değerli ilk üç şirketi arasında yer alıyor. Intel ise ilk 150’ye bile girebilmiş değil.
Intel’in yanlış kararları ve kaçırdığı fırsatlar, şirketin bugünkü piyasa değerine ve rekabet gücüne doğrudan etki etti.