Avrupa Komisyonu dün yaptığı açıklamada, ilgili cezanın Intel’e bilgisayar çipleri pazarında hakim durumunu kötüye kullanması gerekçesiyle verildiğini duyuruyor. Konu aslında yeni değil zira tespit edilen ihlal 2002 – 2006 yılları arası x86 mimarili çip dönemini kapsıyor ve 2007 yılında açılan bir soruşturmayı dayanak alıyor. Söz konusu soruşturma 2009 yılında sonuçlanmış ve Intel’e rekabete aykırı uygulamaları nedeniyle 1 milyar euro para cezası verilmişti. Intel yaptığı temyiz başvurusunu kazanmış, soruşturma yeniden başlatılmıştı.
AB Komisyonu’nun rekabet politikasından sorumlu üyesi Didier Reynders, uzun bir süreç sonunda soruşturmanın tamamlandığını ve Intel’in hakim konumunu “AB rekabet kurallarına göre yasadışı” bir şekilde kötüye kullanması nedeniyle cezanın yeniden uygulandığını söyledi. Reynders, “Intel, ana rakibinin bilgisayar çiplerini içeren ürünlerin satışını sınırlandırmak, geciktirmek veya iptal etmek için müşterilerine ödeme yaptı” diyor ve ekliyor: “Kararımız, Komisyon’un çok ciddi antitröst ihlallerinin yaptırımsız kalmamasını sağlama konusundaki kararlılığını göstermektedir.”
Avrupa Komisyonu’nun 2009 yılında aldığı ilk karar, Intel‘in iki spesifik yasadışı uygulamada bulunduğuna dair bulgulara dayanıyordu: 1-) bilgisayar üreticilerine x86 CPU’larının tamamını ya da neredeyse tamamını Intel’den almaları koşuluyla tamamen ya da kısmen gizli indirimler vermek (“koşullu indirimler”); ve 2-) bilgisayar üreticilerine rakiplerin x86 CPU’larını içeren belirli ürünlerin piyasaya sürülmesini durdurmaları ya da geciktirmeleri ve bu ürünler için mevcut satış kanallarını sınırlamaları için ödeme yapmak (“çıplak kısıtlamalar”).
2022 yılında Avrupa Komisyonu’nun en yüksek ikinci mahkemesi olan Genel Mahkeme Intel’in temyiz başvurusu üzerine bir karar açıklamıştı. Bu karar, 2009 tarihli Komisyon kararının ilk bulgusunu yani koşullu indirim uygulamasına ilişkin bulgusunu kısmen iptal etmişti. Genel Mahkeme, 2009 tarihli Komisyon kararının ikinci kısmını yani Intel’in çıplak kısıtlamalarının AB rekabet kuralları kapsamında hakim piyasa konumunun kötüye kullanılması anlamına geldiğini teyit etmekle birlikte çıplak kısıtlamalara ilişkin para cezasının miktarının tespit edilemediği sonucuna vararak Intel’e verilen para cezasını tümüyle iptal etmişti.
Avrupa Komisyonu’nun dün aldığı karar ise, sadece çıplak kısıtlamalar için para cezası verilmesini öngören yeni bir karar niteliğinde. Çıplak kısıtlamalar olarak anılan bu kısıtlamalar Kasım 2002 ile Aralık 2006 tarihleri arasında gerçekleşmiş olup, Intel tarafından üç bilgisayar üreticisine (HP, Acer ve Lenovo) rakiplerin x86 CPU’larını içeren belirli ürünlerin piyasaya sürülmesini durdurmak ya da geciktirmek ve bu ürünlerin satış kanallarını sınırlamak için yapılan ödemelerden oluşmakta.
