Alman ilaç şirketi Boehringer Ingelheim geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, “etkili terapötiklerin geliştirilmesi için yeni aday antikorları keşfetmek üzere” IBM’in temel model AI teknolojisini kullanmak üzere IBM ile birlikte çalıştığını duyurdu.
İlaç şirketinin planı IBM tarafından geliştirilmiş ve önceden eğitilmiş bir yapay zekâ modeli kullanarak potansiyel antikorların keşfini hızlandırmak üzerine kurulu. Tahmin edilen adayların kalitesini artırmak için ise Boehringer’in ek tescilli verileri yapay zekâ modeline aktarılacak. IBM’in biyomedikal temel modeli, protein ve ilaç etkileşimlerine ilişkin verileri içeren çok çeşitli kamuya açık veri setlerine dayanıyor. Boehringer’in tescilli verileri de eklendiğinde, istenen özelliklere sahip yeni tasarlanmış proteinlerin ve küçük moleküllerin üretileceği umuluyor.
Boehringer Ingelheim’da Biyoterapötik Keşif Küresel Başkanı Andrew Nixon işbirliği açıklamasında “Bilgisayar simülasyonu ile biyolojik ilaç keşfini gerçeğe dönüştürme vizyonumuzu paylaşan IBM’deki araştırma ekibiyle işbirliği yapmaktan büyük heyecan duyuyoruz. IBM bilim insanlarıyla güçlerimizi birleştirerek, Boehringer’in karşılanmamış ihtiyaçları olan hastalar için yeni tedaviler geliştirmesini ve sunmasını sağlayacak hızlandırılmış antikor keşfi için benzeri görülmemiş bir platform geliştireceğimizden eminim,” diyor.
İlaç endsütrisinde yapay zekâ kullanılabilir mi?
Boehringer, yapay zekâ destekli ilaç araltırmalarında yalnız değil. Örneğin kanser gibi hastalıkların tedavisinde kullanılan terapötik antikorları keşfetmek ve geliştirmek zaman alan bir süreçtir ve Novartis, yeni ilaç arayışında yapay zekâ teknolojisini uygulamak için Microsoft ile işbirliği yaptı. Pfizer de hastalara yeni tedavileri daha hızlı ulaştırmak için süper bilgisayar ve yapay zekâ kullanıyor. Ancak uzmanlar bu konuda temkinli.
Üretken yapay zekâ uygulamaları taslak metin oluşturmak, kodlama yapmak ya da resim çizmek söz konusu olduğunda eğlenceli ve yaratıcı olsa da, teknoloji terapi adayları geliştirmek için kullanıldığında dikkatli düşünmek gerekir. Viski için yeni bir tarif bulmak başka bir şey, hasta güvenliği söz konusu olduğunda bu teknolojiyi kullanmak ise oldukça farklı bir şey…
FDA yapay zekâ kullanımı için kılavuz planlıyor
İlaç endüstrisi muhafazakarlığıyla ünlü çünkü bunun oldukça geçerli bir sebebi var. Dünya çapında birçok düzenleyici kurum, insanların riske atılmadığından emin olmak için ilaç endüstrisindeki çalışmaları yakından takip ediyor. Örneğin ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) “önümüzdeki yıl içinde yapay zekânın ilaç geliştirmede kullanımına ilişkin hususları içeren bir kılavuz yayınlamayı planladığını” söyledi.
Bununla birlikte, yapay zekâ teknolojisinin her alanda olduğu gibi sağlık sektöründe de pek çok değişikliği beraberinde getireceğini tahmin etmek zor değil. Statista verilerine göre, 2021 yılında 11 milyar dolar değerinde olan yapay zeka (AI) sağlık hizmetleri pazarının 2030 yılında 187 milyar dolar değerinde olacağı tahmin ediliyor. Bu büyük artış, tıbbi sağlayıcıların, hastanelerin, ilaç ve biyoteknoloji şirketlerinin ve sağlık sektöründeki diğerlerinin çalışma şekillerinde önemli değişiklikler görmeye devam edeceğimiz anlamına geliyor.