Güneş, 11 yılda bir yaşadığı doğal döngüsünde, “solar maksimum” olarak adlandırılan hareketli döneme girdi. Bu dönemde Güneş’in manyetik aktivitesi doruk noktasına ulaşıyor ve manyetik kutupları yer değiştiriyor. Tıpkı Dünya’da da on yılda bir yaşanan manyetik kutup değişimi gibi. Güneş, bu süreçte sakin ve durağan halinden çıkarak aktif ve fırtınalı bir döneme giriyor. NASA ve NOAA, Güneş lekelerini inceleyerek bu döngünün seyrini ve Güneş’in aktivite seviyesini tahmin ediyor.
Güneş, solar maksimum dönemine geçiş yaptı
Güneş lekeleri, Güneş’in manyetik alanlarının yoğunlaştığı ve çevresine göre daha soğuk olan bölgelerdir. Bu lekeler, Güneş yüzeyindeki aktif bölgeleri işaret eder ve güneş patlamaları gibi olayların kaynağı olarak bilinirler. Solar maksimum dönemlerinde bu lekelerin sayısı, dolayısıyla Güneş’teki aktiviteler artar. Bu döngü, Güneş’i daha yakından tanımak için eşsiz bir fırsat sunarken, Dünya ve Güneş Sistemi üzerinde de somut etkiler yaratıyor.
Artan Güneş aktiviteleri, “uzay havası” olarak adlandırılan ve uyduları, astronotları, iletişim sistemlerini, GPS sinyallerini, hatta elektrik şebekelerini etkileyebilen koşulları tetikliyor. Güneş’in en hareketli olduğu dönemlerde, bu tür uzay hava olayları daha sık görülüyor. Nitekim son aylarda yaşanan Güneş aktiviteleri, güçlü aurora oluşumlarına ve uyduları etkileyen jeomanyetik fırtınalara neden oldu. Geçtiğimiz Mayıs ayında ise, büyük güneş patlamaları ve koronal kütle atılımları (CME), Dünya’ya doğru manyetik alanlar ve yüklü parçacıklar fırlattı.
Bu olaylar, son 20 yılın en güçlü jeomanyetik fırtınasına ve son 500 yılın en etkileyici aurora görüntülerine sebep oldu. Hatta son bir yıldaki aktivite artışı nedeniyle, kuzey ışıkları Türkiye’nin kuzey bölgelerinden bile gözlemlenebildi. Ancak NASA ve NOAA’nın açıklaması, Güneş’in aktivitesinin en yüksek noktaya ulaştığı anlamına gelmiyor. Sadece zirve dönemine girdiğimizi gösteriyor. Aktivitelerin zirveye ulaştığı anı belirlemek ise, aylar hatta yıllar sürebilir.
