Almanya’da tarım arazilerinin üzerine kurulan güneş enerjisi sistemleri, hem enerji üretiminde hem de tarımsal verimlilikte şaşırtıcı sonuçlar doğuruyor. Fraunhofer ISE şirketi öncülüğünde yürütülen geniş çaplı bir araştırma projesi, güneş panelleriyle tarım alanlarının bir arada var olabileceğini ve hatta birbirini destekleyebileceğini ortaya koyuyor. Araştırmacılar, “agrivoltaik” olarak adlandırılan bu sistemlerde panellerin altındaki bitkilerin kısmi gölgeden faydalandığını gözlemledi. Bu durum, özellikle sıcak iklimlerde sulama ihtiyacını azaltarak sürdürülebilirlik açısından önemli bir avantaj sağlıyor.
Güneş panelleri, tarımsal verimliliği nasıl artırıyor?
Proje kapsamında Konstanz Gölü yakınlarındaki bir elma bahçesine kurulan agrivoltaik sistem, daha ilk iki yılında umut vadeden sonuçlar verdi. Güneş panellerinin altında kalan ağaçlar, açık alandaki ağaçlara kıyasla %70 daha az pestisite ihtiyaç duyarken, sulama ihtiyacında da %50’lik bir azalma gözlemlendi. Üstelik sistem, beklenenin üzerinde bir performans göstererek tahminlerden %20 daha fazla elektrik enerjisi üretti. Araştırmacılar, bu başarının ardında bitkilerin yarattığı serinletici etkinin ve sistemin hava akışını optimize eden tasarımının yattığını düşünüyor.
Elma bahçesinde elde edilen başarılı sonuçlar, daha önce aynı bölgede farklı tarım ürünleriyle gerçekleştirilen bir başka çalışmayla da örtüşüyor. 2018 yılında yine Konstanz Gölü çevresinde kurulan bir agrivoltaik sistemde, kışlık buğday, patates, yonca otu ve kereviz yetiştirildi. İki yıl süren deneme süresi sonunda, kereviz veriminde %12’lik dikkat çekici bir artış sağlanırken, kışlık buğdayda %3’lük bir artış kaydedildi. Yonca otunun veriminde ise %8’lik bir düşüş yaşandı. Araştırmacılar, proje sonuçlarının agrivoltaik sistemlerin arazi kullanım verimliliğini önemli ölçüde artırdığını ve gıda güvenliğiyle enerji üretimi arasında bir denge kurulabileceğini gösterdiğini vurguluyor.
Almanya’da şu anda 13 farklı lokasyonda kurulan pilot agrivoltaik tesislerde çalışmalar tüm hızıyla devam ediyor. Meyve ve sebzelerden tahıl ürünlerine, çayır ve orman alanlarından yeniden ağaçlandırma çalışmalarına kadar geniş bir yelpazede yürütülen bu araştırmalar, agrivoltaik sistemlerin geleceği hakkında umut vaat ediyor. Projenin, sadece Almanya’da değil, tüm dünyada tarım ve enerji sektörleri için yeni bir sayfa açması ve iklim değişikliğiyle mücadeleye önemli bir katkı sağlaması bekleniyor.