Google, uzun süredir kuantum hesaplama alanında önemli adımlar atıyor ve şimdi yeni kuantum çipi Willow ile büyük bir dikkat çekiyor. Şirketin açıklamalarına göre Willow, klasik süper bilgisayarların 10 septilyon yılda tamamlayacağı bir işlemi sadece 5 dakikada gerçekleştirebiliyor. Bu, Google’ın 2019’da yaptığı ve tartışmalara yol açan Sycamore çipinin başarısını hatırlatıyor. Sycamore, 200 saniyede tamamladığı bir hesaplamayla, dünyanın en güçlü süper bilgisayarlarının 10.000 yıl sürecek bir işlemi çok daha hızlı tamamladığını açıklamıştı. O dönemde Google, bu başarıyı “kuantum üstünlüğü” olarak tanımlamış, ancak IBM bu iddiayı çürütmüştü. Willow ile Google, artık “kuantum üstünlüğü” teriminden kaçınıyor ve bunun yerine teknolojinin geldiği noktayı “klasik bilgisayarların ötesine geçen hesaplama” olarak nitelendiriyor.
Google, kuantum çipi ile imkansızı başaracak
Google, Willow’un başarısını rastgele devre örnekleme (RCS) adlı bir test üzerinden değerlendiriyor. Ancak bu test, Google’ın kendisinin itirafına göre, gerçek dünya uygulamalarıyla doğrudan bir bağlantıya sahip değil. RCS testinin başarısının, diğer kuantum algoritmalarındaki başarıyı tahmin etmek için önemli bir ölçüt olduğunu belirten Google, Willow’un bu testi beş dakikadan kısa bir sürede tamamladığını iddia ediyor.
Buna karşılık, dünyanın en güçlü ikinci süper bilgisayarı Frontier’in aynı işlemi 10 septilyon yıl gibi devasa bir süre alarak tamamlayacağı tahmin ediliyor. Google’ın rakipleri, kuantum bilgisayarların performansını değerlendirirken “kuantum hacmi” adı verilen başka bir metrik kullanıyor. Bu ölçüm, bir makinenin kapasitesini ve kübitlerin birbiriyle etkileşimini dikkate alıyor, ancak Google, Willow’un kuantum hacmi ile ilgili herhangi bir bilgi paylaşmamış, bu da karşılaştırma yapmayı zorlaştırıyor.
Willow’un en dikkat çekici özelliklerinden biri, hata oranlarını azaltmayı başaran ilk kuantum çipi olması. Kuantum bilgisayarlar, kübitlerin hassas kontrol edilmesi ve hataların engellenmesi konusunda büyük zorluklarla karşılaşıyor. Google, Willow’un “eşik altı” bir sistem olduğunu ve eklenen her yeni kübit ile hata oranının azaldığını belirtiyor. Bu, ölçeklenebilir ve ticari anlamda kullanılabilir bir kuantum bilgisayar inşa etme yolunda önemli bir adım olarak görülüyor. Kübitler, geleneksel bilgisayarlardaki bitlerden farklı olarak aynı anda birden fazla durumda bulunabilen birimlerdir ve bu nedenle kuantum bilgisayarlar çok daha hızlı bilgi işlem yapabilse de hatalara daha yatkındır. Google, kübit sayılarını artırarak hata oranını gerçek zamanlı olarak düşürmeyi başardığını söylüyor.
Google CEO’su Sundar Pichai, X platformunda yaptığı bir paylaşımda, Willow’un, füzyon enerjisi ve batarya tasarımı gibi alanlarda pratik uygulamaları olan bir kuantum bilgisayar oluşturma yolundaki önemli bir adım olduğunu vurguladı. Elon Musk ve OpenAI CEO’su Sam Altman, bu gelişmeye övgüde bulundular. Musk, Willow’a olan tepkisini “wow” şeklinde ifade ederken, Pichai ise bir gün uzayda bir kuantum kümesi oluşturmayı hayal ettiklerini belirtti. Musk, bu fikrin muhtemelen gerçekleşeceğini ifade etti ve insanlığın gelişmesi için daha büyük hedeflere yönelmesi gerektiğini söyledi. Pichai de bu görüşü destekleyerek, en bariz yolun gözlerinin önünde olduğunu söyledi.