30 Temmuz Salı günü düzenlenen StartupCentrum Ekosistem Buluşması, Türkiye girişimcilik ekosisteminin önemli oyuncularını bir araya getirdi ve büyük ilgi gördü. Facebook İstasyon’da gerçekleşen etkinlikte, ekosistemdeki değerli paydaşlar bir araya geldi ve StartupCentrum – Yıldız Tekno GSYO 2024 Yarıyıl Türkiye Ekosistemi Yatırım Raporu’nun ilk verileri değerlendirildi.
Ekosistem buluşması, StartupCentrum Kurucu Ortağı Müge Bezgin’in konuşması ile başladı. 2024 yarıyıl verilerini değerlendiren Bezgin, “StartupCentrum olarak, ekosistem buluşmalarımızı düzenli hale getirerek, girişimcilik ekosistemine katkıda bulunmaya devam etmeyi hedefliyoruz. Her adımımızı veri odaklı ve ekosistemi geliştirmek üzere atıyoruz. Yeni yarıyıl raporumuz ile Türkiye ekosistemindeki son durumu ve gelecekteki fırsatları kapsamlı bir şekilde ele alarak, tüm oyunculara rehberlik edecek önemli bir kaynak yaratmayı amaçladık. Raporun hazırlanmasında katkıları olan ana sponsorumuz Yıldız Tekno GSYO, altın sponsorlarımız H2O Investment, Arz Portföy, destekçimiz Habitat Derneği’ne ve tüm katılımcılarımıza teşekkür ediyoruz.” ifadelerini kullandı.
Yıldız Tekno GSYO Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Tamer Yılmaz ve Habitat Derneği’nden Hasan Rıdvan Çiftçi, etkinliğin öne çıkan konuşmacıları arasındaydı. Prof. Dr. Tamer Yılmaz, raporun faydasını “Ölçemezsen yönetemezsin” ifadeleriyle vurguladı. Etkinlik sırasında yapılan speed networking seansı ile katılımcıların birbirleriyle tanışmaları ve potansiyel iş birlikleri kurmaları sağlandı. Speed networking’in ardından StartupCentrum Veri Ekibi Lideri Mustafa Erşad Zor, 2024 yarıyılının ilk verilerini sundu.
StartupCentrum – Yıldız Tekno GSYO 2024 Yarıyıl Türkiye Ekosistemi Yatırım Raporu’ndan Öne Çıkanlar:
245 Girişime 586.5 Milyon Dolar Yatırım
2024 yılının ilk yarısında gerçekleşen 254 yatırım turunda, girişimlere toplamda 586.8 milyon dolar yatırım yapıldı. Bu miktar, 2023 yılındaki toplam yatırım miktarını geçerken, TÜBİTAK BİGG-1812 yatırımlarının toplamı 4 milyon dolara ulaştı. Getir’in aldığı 250 milyon dolarlık yatırım, 2024’ün ilk yarısında gerçekleşen tek 100 milyon dolar üstü yatırım olarak kayda geçti.
Yatırım adetleri bakımından incelendiğinde, toplamda 245 girişim yatırım aldı. Bu yatırımlardan 133’ü BİGG fonundan sağlanırken, BİGG fonu dışında kalan yatırım sayısı 112 olarak gerçekleşti. 2024 yılının ikinci çeyreği, 2021 yılından bu yana en az yatırım alınan çeyrek oldu.
2024’in Kaybedenleri: İlk Yatırımını Arayan Girişimler
2024 yılının ilk yarısında Türkiye girişimcilik ekosisteminde gerçekleşen yatırımlar, çeşitli yatırım aralıklarına göre incelendiğinde çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı. 1 milyon dolar altı yatırımlar, toplamda 191 işlemle rekor sayıya ulaşmış olsa da bu yatırımların 133’ü BİGG yatırımlarından oluştu. BİGG programı dışındaki yatırımların sayısı sadece 58 olarak görüldü. Buna karşılık, 10 milyon ile 100 milyon dolar arasında gerçekleşen 7 yatırımda toplamda 269 milyon dolar toplanarak tüm yatırımların yaklaşık %46’sını oluşturdu. Bu segmentteki yatırımlar, yüksek değerlemelere sahip potansiyel unicorn’lar, diğer bir deyişle ‘Soonicorn’lar olarak değerlendirildi.
Yapay Zekâ ve Oyun Sektörleri Öne Çıkıyor
2024’ün ilk yarısında, BİGG programının da etkisiyle beraber, en çok yatırım alan sektörler sağlık ve biyoteknoloji oldu. BİGG yatırımları hariç tutulduğunda, yapay zeka ve makine öğrenimi sektörü 31 yatırımla en aktif sektör haline geldi. Bu sektörü 14 yatırımla oyun, 11 yatırımla sürdürülebilirlik & çevre, 10 yatırımla fintech sektörleri izledi.
Yatırım miktarları incelendiğinde ise ulaşım ve lojistik sektörü, Getir’in 250 milyon dolarlık yatırımı sayesinde en çok fon toplayan sektör oldu. Fintech sektörü 130.8 milyon dolar ile ikinci sırada, yapay zeka ve makine öğrenimi ise 94.2 milyon dolar ile üçüncü sırada yer aldı.
29 Farklı Şehirde Yatırım Turları Tamamlandı
2024’ün ilk yarısında, ilk kez 29 farklı Türk şehrindeki girişimler aynı dönemde yatırım almayı başardı. Geçtiğimiz sene 17 olan bu sayı, BİGG programının da etkisiyle arttı.
TÜBİTAK BİGG Fonu aracılığıyla 27 farklı şehirden 133 girişim yatırım aldı. İstanbul, Ankara, Kocaeli ve İzmir gibi büyük şehirler yatırımları çekmeye devam ederken, Kayseri’den 8 proje, Eskişehir ve Antalya’dan 4’er girişimin yatırım alması dikkat çekti. Ayrıca Burdur, Kastamonu, Elazığ, Van, Rize ve Niğde gibi şehirlerin ilk kez yatırım alması, ekosistemimiz açısından sevindirici oldu.
Girişimlerin Yönetim Merkezi: İstanbul
Yurtdışında resmi merkezleri bulunan, ancak ekibi ve operasyonlarının büyük bir kısmını Türkiye’de sürdüren girişimlerin faaliyet gösterdiği Türk şehirleri incelendiğinde; İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük kentler girişimler için öncelikli merkezler olmaya devam ediyor. Yatırım alan girişimlerin %17’sinin merkezi yurtdışında bulunuyor.
Yabancı Yatırımcı Oranı Gerilemeye Devam Ediyor
2023 yılında 10-100 milyon dolar arasındaki yatırımlarda yerli yatırımcı katılım oranı %16 iken, 2024’ün ilk yarısında bu oran %30’a yükseldi. Kuzey Amerika ve Avrupa’dan gelen yatırımcıların oranı sabit kalırken, MENA ve Asya’dan bu yatırım aralığında aktif bir yatırımcı bulunmuyor.
100 milyon doların üzerindeki yatırımlarda ise son üç yıl içinde Avrupa merkezli hiçbir yatırımcının katılım göstermemesi dikkat çekici. MENA bölgesi yatırımcıları, son üç yılda 10 milyon doların altındaki yatırımlara pek ilgi göstermemiş, katılım oranları %1-2’yi geçmemiştir.
BİGG Yatırımları Arasında Kadın Kurucu Ortağı Olan Girişimlerin Oranı %21’i Geçti
2024 yılının ilk yarısında, kurucu ortaklarından en az biri kadın olan girişimlerin oranı %30 seviyesini geçti. Özellikle TÜBİTAK BİGG programlarının etkisiyle beraber en az bir kadın kurucu ortağa sahip girişimlerin oranı %30,5 oldu. Bu girişimlerin yarısında yalnızca kadın kurucular bulunurken, diğer yarısında hem kadın hem de erkek kurucular yer alıyor. Önceki yıllarda yalnızca kadın kuruculara sahip girişimcilik oranı %5 ile %7 arasında değişirken, 2024 yılında bu oran %15’e yükseldi.
Raporu İndirmek İçin: StartupCentrum 2024 Yarıyıl Raporu