Avrupa Komisyonu, ESA adına ArianeGroup tarafından inşa edilen Ariane 6 roketindeki gecikmeler nedeniyle Galileo uydularından dördünün fırlatılması için geçen yıl SpaceX ile 180 milyon Avroluk bir anlaşma yapmıştı. Ancak Galileo uydularındaki gizli askeri ekipmanın korunabilmesi için ABD ve AB yetkililerinin özel bir anlaşma yapması da gerekiyordu. Şimdi bu konuda bir mutabakat sağlandı ve imzaların kısa süre içinde resmiyet kazanması bekleniyor.
Yıllar süren gecikmelerin ardından Ariane 6 bu yaz Avrupa’nın Fransız Guyanası’ndaki uzay üssünden fırlatılacak, ancak ilk ticari görev bundan sonrasına kadar planlanmayacak.
SpaceX sözleşmesi ise bu yıl Galileo küresel navigasyon sistemi uydularının iki kez fırlatılmasına izin veriyor. Komisyon, Galileo sistemi aracılığıyla tüketici verilerini ve şifrelenmiş devlet hizmetlerini sürdürmek için iki alternatif görev taahhüt etmek zorunda kaldı. Rusya’nın Soyuz fırlatma aracının kullanılması Ukrayna’daki savaş nedeniyle mümkün olmadı.
AB’nin ABD ile güvenlik anlaşması metninde “Nisan ve Eylül 2022’de Guyana Uzay Merkezi’nden iki Soyuz fırlatmasının iptal edilmesi ve Ariane-6’nın duyurulan gecikmesi, Birliği Galileo uydularının fırlatılmasına acilen devam etmek için alternatifler bulmaya zorluyor” ifadeleri yer alıyor. Bu da SpaceX’i uygulanabilir tek alternatif olarak bıraktı.
Bir diplomat, güvenlik anlaşmasının önümüzdeki hafta ABD ile resmen imzalanacağını ve her biri yaklaşık 700 kilogram ağırlığındaki Galileo uydularının 27 Mart’ta ABD’ye gönderilmesinin planlandığını söyledi. AB İç Pazar Komiseri Thierry Breton daha önce yaptığı açıklamada iki uydunun ilk fırlatılışının Nisan ayının ikinci yarısında gerçekleşeceğini, ikinci fırlatışın ise Temmuz ayında yapılmasının planlandığını söylemişti.
Güvenlik anlaşması metni, AB ya da ESA tarafından görevlendirilen personelin Galileo ile ilgili “gizli ekipman ve belgelere” erişebilmesi gerektiğini açıkça ortaya koyuyor ve hatta AB’nin ekipmanlarını korumak için güvenlik görevlileri gönderme hakkına sahip olduğunu söylüyor. Üzerinde mutabık kalınan metne göre, fırlatmanın başarısız olması halinde ESA’nın enkazı alma, kalıntıları depolama ve Avrupa’ya geri gönderme yetkisi olacak.
Başta Fransa olmak üzere bazı ülkelerin, uyduların Ariane yerine SpaceX kullanılarak fırlatılmasının yaygınlaşabileceği yönünde çekinceleri mevcut. Bu sebeple de güvenlik anlaşması sadece 3 yıllık olarak düzenlendi ve süresi 2027’de dolacak.