Norveç, Meta’nın Facebook ve Instagram’da reklam yayınlamak için kullanıcı verilerini toplamasına (davranışsal reklamcılık) yönelik ülke çapındaki yasağın kalıcı hale getirilmesi ve tüm Avrupa’ya yayılması gerektiğine inandığını açıklayarak, Avrupa Veri Koruma Kurulu’na (EDPB) başvurdu. Meta ise böyle bir karara ihtiyaç olmadığını, yasal mevzuatlara uyum konusunda zaten İrlanda Veri Koruma Komisyonu başta olmak üzere düzenleyiciler ile sürekli temas halinde olduklarını öne sürüyor.
Norveç Veri Koruma Kurumu Datatilsynet, geçtiğimiz yıl Aralık ayında Meta’nın Facebook ve Instagram’da reklam yayınlamak için kullanıcı verilerini toplamasının (davranışsal reklamcılık) yasal olmadığı konusunda uyarmış ve Meta da bu konuda bazı değişiklikler yaptığını açıklamıştı. Ancak Temmuz ayında yayınlanan AB Adalet Divanı kararıyla birlikte, Norveçli otoriteler yeni bir yasal düzenlemeye gittiler. Bu bağlamda düzenleyici kurum, Meta’ya 4 Ağustos tarihinden itibaren bu yasağa uymaması halinde günlük bir milyon Kron (yaklaşık 94.000 dolar) para cezası keseceklerini duyurdu. Cezalar kesilmeye başlandı ancak, bu cezalara dayanak noktası oluşturan kararın geçerliliği 3 Kasım’da sona eriyor. Norveç şimdi AB’den “bağlayıcı bir karar” talebinde bulunuyor.
Davranışsal reklamcılık Avrupa genelinde yasaklanabilir
Norveç AB üyesi olmamakla birlikte Avrupa ortak pazarının bir parçası durumunda. Avrupa’nın en üst mahkemesi olan AB Adalet Divanı, ortak pazar içindeki yasaların uygulanması ve yorumlanmasının Avrupa anlaşmalarına uygun olmasını (bu kısım Norveç için de geçerli) ve AB tarafından kabul edilen mevzuatın tüm AB üyesi ülkelerde aynı şekilde uygulanmasını sağlamakla görevli. Dolayısıyla Norveç’in yaptığı başvuru, tüm Avrupa’da geçerli ve kalıcı bir yasağa sebep olabilir.
Meta bu tartışmalar ilk başladığında kullanıcıların hizmetlerine kayıt olurken “hükümler ve koşullar” kısmına tıklayarak hedefli reklamlar için zaten rıza verdiklerini savunmuştu. Ancak AB Adalet Divanı bu argümanı kabul etmedi ve Temmuz ayında açıkladığı kararda Meta’nın davranışsal reklam ağını oluştururken ırk ve etnik köken, dini aidiyet, cinsel yönelim gibi “korunan” verileri de topladığını ve bunun yasa dışı olduğunu açıkladı.
Aslında yıllardır çeşitli sebeplerle Avrupa ve İngiltere’de GDPR (bizdeki KVKK benzeri kişisel veri korunum yasaları) davalarıyla uğraşan Meta, geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada kişisel hedefli reklam sunumu öncesinde kişisel verilerin kullanımı için AB ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği (Norveç, İsviçre, İzlanda ve Liechtenstein) üyesi ülkelerdeki bu kişilerden açık rıza isteyeceğini duyurmuştu.
Facebook’un ana şirketinin bir sözcüsü, “Meta’nın AB ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği’nde reklamcılık için yasal rıza temeline geçmeyi zaten taahhüt ettiği göz önüne alındığında” Norveç makamının eylemleri karşısında şaşırdığını ifade ediyor ve ekliyor: “AB’deki baş düzenleyicimiz İrlanda Veri Koruma Komisyonu aracılığıyla bu konuda ilgili veri koruma yetkilileriyle aktif görüşmelerimiz devam ediyor ve zamanı geldiğinde daha fazla bilgi paylaşacağız.”
Ülkemizde de KVKK ihlallerine 232 milyon TL ceza uygulandı
Ülkemizde de kişisel verilerin gizliliği konusunda son yıllarda kayda değer adımlar atıldı. Örneğin geçtiğimiz aylarda 6. e-Safe Kişisel Verileri Koruma Zirvesi, KVKK Merkez Binası’nda “Yapay Zeka ve Kişisel Verilerin Korunması” temasıyla gerçekleştirildi. Zirve’de konuşan Kişisel Verileri Koruma Kurumu (KVKK) Başkanı Prof. Dr. Faruk Bilir Yapılan incelemeler sonucunda Türkiye’de KVKK ihlalleri nedeniyle toplam 232 milyon Türk lirası idari para cezası uygulandığını açıklamıştı.
