Bilim insanları, evrenin erken dönemlerinden kalma, olağanüstü hızla büyüyen bir kara delik keşfetti. “LID-568” adı verilen bu kara delik, 7,2 milyon Güneş kütlesine sahip ve maddeyi Eddington limitinin 40 katı hızla yutuyor. Bu keşif, evrenin en hızlı büyüyen kara deliği olan LID-568, süper kütleli kara deliklerin nasıl oluştuğu ve evrendiği hakkında yeni bilgiler sunuyor.
Büyük Patlama’dan sadece 1,5 milyar yıl sonra var olduğu tespit edilen LID-568, maddeyi olağanüstü hızla çekiyor. en hızlı büyüyen kara deliği olan LID-568, çevrelerinden çekilen gaz ve maddeyi emerek büyürken, bu süreçte yoğun bir radyasyon açığa çıkar. Eddington sınırı, kara deliklerin madde çekiş hızını sınırlayan bir parametredir. Bu sınırda, kara deliğin kütlesinin çekim gücü ile açığa çıkan radyasyon basıncı arasında bir denge oluşur. Bu denge aşılırsa, radyasyon basıncı o kadar yüksek olur ki, madde kara deliğe doğru çekilmek yerine dışarıya itilir.
Ancak LID-568, bu dengeyi aşarak maddeyi Eddington sınırının 40 katı hızla içine çekiyor. Bu hızla büyüyen kara delik, James Webb Uzay Teleskobu tarafından eski veriler üzerinde yapılan bir araştırmada keşfedildi. Webb’in güçlü kızılötesi algılama gücü, bu tür sönük nesnelerin gözlemlenmesini sağladı. LID-568, evrenin en hızlı büyüyen kara deliği olarak X-ışını spektrumunda oldukça parlak bir şekilde gözlemlendi.
LID-568’in tam konumunun belirlenmesi, geleneksel X-ışını gözlemleri ile mümkün olmadı. Bu nedenle, Webb’in NIRSpec cihazındaki tümleşik alan spektrografı kullanılarak yapılan gözlemlerle kara deliğin varlığı tespit edildi. Dr. Emanuele Farina, evrenin en hızlı büyüyen kara deliği olan LID-568’in keşfinin Webb olmadan mümkün olamayacağını vurguladı.
Bu keşif, süper kütleli kara deliklerin oluşumu hakkında önemli bir ipucu sunuyor. Uluslararası Gemini Gözlemevi’nden Dr. Hyewon Suh, bu bulguyu, kara deliklerin hızlı beslenme süreçleriyle büyük kütle kazandığını gösteren bir örnek olarak değerlendirdi. LID-568’in güçlü enerji çıkışlarının, aşırı beslenme sonucu oluşan enerjiyi serbest bırakarak kara deliğin sisteminin dengesiz hale gelmesini engellediği düşünülüyor.
Bilim insanları, LID-568 ve benzeri kara deliklerin Eddington sınırını nasıl aştığını anlamak için James Webb ile daha fazla gözlem yapmayı planlıyor. Bu araştırmalar, evrenin en hızlı büyüyen kara deliğine dair önemli bilgiler sağlayacak ve evrenin ilk dönemlerinde süper kütleli kara deliklerin nasıl şekillendiğine dair önemli bilgiler sunacak.
