Cuma günü sahibi olduğu X platformunda bir gönderi yayınlayan Elon Musk, “Avrupa Komisyonu X’e yasadışı gizli bir anlaşma teklif etti: eğer kimseye söylemeden sessizce konuşmayı sansürlersek, bize ceza vermeyeceklerdi. Diğer platformlar bu anlaşmayı kabul etti. X kabul etmedi” yazdı. Musk ayrıca “Avrupa halkının gerçeği öğrenebilmesi için mahkemede halka açık bir mücadele vermeyi dört gözle bekliyoruz,” yazdı.
Elon Musk’ın bu paylaşımı, Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı ve AB’nin Dijital Çağdan Sorumlu Üyesi ve Rekabetten Sorumlu Komisyon Üyesi Margrethe Vestager ile yine Avrupa Komisyonu üyesi Thierry Breton’un hem basın bülteni olarak duyurusunu yaptıkları hem de X üzerinde yayınladıkları mesajlara cevap niteliği taşıyor.
Komisyon eskiden Twitter platformunda mavi onay işaretlerinin “güvenilir bilgi kaynakları anlamına geldiği” ancak bugün “herkesin böyle bir ‘doğrulanmış’ statü elde etmek para karşılığında kolaylıkla abonelik satın alabileceğini” belirterek bu durumun dezenformasyonu artırdığına inanıyor.
Bu konu ilk olarak geçtiğimiz yıl Eylül ayında gündeme gelmiş ve ardından Musk ile AB yetkilileri ağız dalaşına girmişlerdi. Şimdi AB Komisyonu, X’in bu konudaki tutumuyla ilgili bir rapor düzenledi ve sosyal medya platformunun Dijital Hizmetler Yasasını ihlal ettiği yönünde ön bulgular açıkladı. AB Komisyonu X’e (eski adıyla Twitter) “para cezaları uygulayabilir ve önemli değişiklikler yapmasını gerektirebilir”.
X’ten özel bir ekip mi kurması istendi? Bu yasal mı?
Avrupa Komisyonu’nun kısa süre önce X ile iletişime geçerek platformda yer alan ‘yanlış bilgileri’ kaldırmak için AB’de sayıları yüzlerle ifade edilebilecek bir ekibi işe almasını istediği iddia ediliyor. Musk da gönderisinde bu durumu doğruluyor. Gizli anlaşmayla ilgili paylaşımından kısa bir süre sonra Elon Musk X’e karşı bir yaptırım uygulaması halinde Komisyon’u mahkemeye vermeyi planladığını paylaşmıştı.
Avrupa Komisyonu sözcüsü Thomas Regnier, “Dijital Hizmetler Yasası’nın amacı, Avrupa vatandaşları için, başta ifade özgürlüğü olmak üzere haklarına saygılı, güvenli ve adil bir çevrimiçi ortam sağlamaktır” diyor ve ekliyor: “DSA, kullanıcılar için adil ve şeffaf bir şikayet mekanizması gerektirmektedir. Bir hesap askıya alınırsa, kullanıcı karara itiraz etme hakkına sahiptir. Bu, kararların keyfi olmaması gerektiği ve kullanıcıların çevrimiçi varlıklarını koruma yetkisine sahip olduğu anlamına gelir… Bir hesap kısıtlandığında, kullanıcı bilgilendirilmeli ve karara itiraz etme hakkına sahip olmalıdır.”
DSA’ya uyum neden önemli, nasıl bir ceza verilebilir?
Dijital Hizmetler Yasası (DSA), Avrupa Komisyonu tarafından bu Şubat ayında tam olarak uygulanmaya başlanan yeni bir yasal düzenleme paketi. Bu düzenleme çerçevesinde Meta (Facebook, Instagram ve WhatsApp’ın çatı kuruluşu), X (eski adıyla Twitter) ve Google gibi şirketlere, bildirildikten sonra “yasadışı” içeriği kaldırmamayı da içeren ihlaller için yıllık gelirlerinin %6’sına kadar para cezası verilebiliyor. Neyin yasa dışı sayılacağı ise AB üye ülkelerinin belirli ulusal yasalarına bağlı olarak, bu yasaların AB yasalarıyla uyumlu olması koşuluyla değişebiliyor. Örneğin, Almanya’da yasa dışı olan içerik, başka bir üye devlette yasa dışı olmasa bile Almanya’daki kullanıcılar için kaldırılmalıdır.
Avrupa Komisyonu ayrıca sosyal medya platformu X’i “aranabilir ve güvenilir bir reklam havuzu sağlamadığı için reklamcılık konusunda gerekli şeffaflığa uymamakla” ve her ikisi de DSA’yı ihlal eden “uygun araştırmacıların kamuya açık verilerine bağımsız olarak erişmesini” yasaklamakla suçladı. Bugün, Avrupa Komisyonu’nun bulguları “ön bulgu” niteliğinde ancak karşılıklı açıklamalara bakılırsa sular oldukça ısınacak gibi duruyor.