Elektronik para kuruluşları elektronik para yönetiminin yapılmasını mevzuat kapsamında gerçekleştiriyor. TCMB bu kuruluşların yetkilerini tanımlıyor.
Elektronik para, elektronik veya manyetik olarak saklanan parasal bir değeri temsil ediyor. Bir elektronik para kurumu, parasal değeri merkezi bir muhasebe sisteminde saklıyor. Bununla birlikte çip gibi bir elektronik taşıyıcı üzerinde saklayabiliyor. Bu parasal değer daha sonra elektronik parayı çıkaran taraf dışındaki taraflarda ödeme yapmak için kullanılabiliyor.
Elektronik paraya örnek olarak mağazalarda ve internet mağazalarında ödeme yapmak için kullanılabilen plastik hediye çekleri gösterilebiliriz.
Elektronik para yönetimi üç kategoride yapılıyor. Bu kategorileri aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz.
- Elektronik para kuruluşları: Elektronik para ihraç edebilen, özel olarak lisanslanan işletmeler.
- Muaf durumdaki kuruluşlar: Muafiyet Yönetmeliği kapsamında lisans gerekliliğinden muaf olan işletmeleri tanımlıyor. Yurt dışında muaf bir yapıdaki hizmet verenin, DNB teşebbüsü kamu siciline muaf elektronik para kuruluşu olarak girene kadar elektronik para ihraç etmeye başlamasına izin verilmiyor.
- Bankalar: Bankalar, lisanslarının izin verdiği ölçüde, bir kredi kuruluşunun işini yapma yetkilerine dayanarak elektronik para hareketliliği sağlayabilen kuruluş olarak hareket edebilir. Elektronik para ticareti yapabilen kuruluşlar için lisans şartından muaf durumda. TCMB’den paylaşılan bilgilere göre elektronik para yönetimi belirti kanunlarla güvence altına alınıyor. Elektronik para hareketliliği sağlayabilen kuruluşlarının tamamı 6493 sayılı Kanun’un 18 inci maddesine tabi durumda. Böylellikle ikinci fıkrası uyarınca elektronik para ihraç edebiliyor. İlave olarak, 6493 sayılı Kanun’un 12 nci maddesi uyarınca yetkili oldukları ödeme hizmetleri de belirtiliyor.
Sektör araştırma raporundan notlar
T.C. Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı’nın hazırladığı sektör araştırma raporu bu konuya açıklık getiriyor. Kuruluşlar aşağıdaki işlemleri yapma konusunda yetkili durumda.
- Ödeme hesabına para yatırma ve para çekmeye imkan sağlıyor. Hizmetler de dahil olmak üzere ödeme hesabının işletilmesi için gerekli tüm işlemleri yapabiliyor.
- Ödeme kartı ya da benzer bir araçla yapılan ödeme işlemi ile düzenli ödeme emri dahil para transferini yapabiliyor.
- Ödeme aracının ihraç veya kabulünü yapabiliyor.
- Para havalesini gerçekleştirmek.
- Mal veya hizmet sağlayan arasında sadece aracı olarak faaliyet gösteren bir bilişim veya elektronik haberleşme işletmecisine yapıldığı ödeme işlemini gerçekleştirebiliyor.
- Fatura ödemelerine aracılık edilmesine yönelik hizmetleri yapmak.