Kanada merkezli kuantum bilgisayar şirketi Xanadu, teknoloji dünyasında devrim yaratacak bir adım attı. Şirket, dünyanın ilk ölçeklenebilir ve ağ bağlantılı fotonik kuantum bilgisayar prototipi olan Aurora‘yı tanıttı. Bu gelişme, foton tabanlı kuantum hesaplama için önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
Fotonik kuantum bilgisayarların geleceği
Geleneksel bilgisayarlar bilgi işlemek için elektronlara dayanırken, fotonik kuantum bilgisayarlar bu işlemleri ışık parçacıkları olan fotonlar ile gerçekleştiriyor. Fotonlar, ışık hızında hareket etme kapasiteleri ve yük taşımamalarınedeniyle klasik bilgisayarlara kıyasla daha üstün bir işlem gücü ve hız vadediyor. Ancak fotonlar, klasik devrelerdeki transistörler gibi elektronik bileşenlerle kolayca etkileşime giremiyor. Bu nedenle, bilim insanları uzun yıllardır ayna, ışık ayırıcı ve optik fiber gibi bileşenleri kullanarak fotonik kuantum bilgisayarlar geliştirmeye çalışıyor.
Xanadu, bu alanda bir ilke imza atarak, evrensel ve hata toleranslı kuantum hesaplama için gerekli tüm alt sistemleri bir araya getiren ilk prototipi geliştirdiğini duyurdu.
Aurora: Pratik ve ölçeklenebilir bir sistem
Aurora, 35 fotonik çip ve 13 kilometre uzunluğunda fiber optiklerden oluşuyor. Sistem, dört bağımsız modüler sunucu rafından oluşan ve 12-qubit’lik işlem kapasitesine sahip bir yapı sunuyor. Bu sistemin en çarpıcı özelliklerinden biri ise oda sıcaklığında çalışabilmesi.
Xanadu ekibi, Aurora’nın son derece ölçeklenebilir bir tasarıma sahip olduğunu ve hata toleranslı kuantum hesaplama işlemleri gerçekleştirebileceğini belirtiyor. Şu an için küçük bir veri merkezi gibi çalışsa da Aurora’nın, gelecekte binlerce sunucu rafına ve milyonlarca qubit’e ölçeklenerek büyük bir kuantum veri merkezi olma potansiyeli taşıdığı ifade ediliyor.
İlk testler ve etkileyici sonuçlar
Araştırmacılar, Aurora’yı test ederken, sistemin dört sunucusunu kullanarak 86,4 milyar moddan oluşan büyük bir dolanık durum yarattı. Bu işlem sadece iki saat içinde tamamlandı. Aurora ayrıca, hataları algılamak ve düzeltmekiçin kullanılan bir tekrar kodu uygulaması gerçekleştirdi. Bu test, Aurora’nın karmaşık hesaplamaları hata toleranslıbir şekilde yapabilme potansiyelini doğruladı.
Henüz mükemmel değil ama gelecek vaat ediyor
Aurora’nın tasarımı, büyük bir veri merkezi boyutuna ölçeklendiğinde yüksek sinyal kaybı oranları gibi zorluklarla karşılaşabilir. Calgary Üniversitesi’nden kuantum uzmanı Christoph Simon, kayıp oranlarının birkaç büyüklük derecesinde azaltılması gerektiğini belirtiyor.
Bu zorlukların çözülmesi birkaç yıl alabilir, ancak Aurora’nın tanıtımı, fotonik kuantum hesaplama alanında umut verici bir başlangıç olarak kabul ediliyor. Xanadu, önümüzdeki aylarda daha gelişmiş sistemler üzerinde çalışmaya devam edecek.
Fotonik kuantum bilgisayarların geleceği, Aurora gibi sistemlerle daha parlak bir hal alıyor. Bu teknolojinin geliştirilmesiyle kuantum hesaplama dünyasında daha büyük atılımlar bekleniyor.
