Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nden (USTC) araştırmacılar, “Zuchongzhi 3.0” adını verdikleri yeni kuantum bilgisayar prototipini tanıttı. Bu cihaz, en güçlü süper bilgisayarlardan katrilyonlarca kez daha hızlı işlem yapabiliyor.
Zuchongzhi 3.0’ın Özellikleri
Zuchongzhi 3.0, 105 kuantum bit (kübit) ve 182 bağlaştırıcı ile çalışıyor. Araştırmacılar, bu prototipin rastlantısal kuantum döngüsü örnekleme görevlerini, mevcut en güçlü süper bilgisayarlardan 10^15 kat daha hızlı gerçekleştirdiğini belirtiyor.
Google’ın Sycamore Prototipiyle Karşılaştırma
2019 yılında, Google’ın 53 kübitlik Sycamore işlemcisi, rastgele bir devre örnekleme görevini 200 saniyede tamamlayarak kuantum üstünlüğüne ulaşmıştı. Bu işlem, o dönemde dünyanın en hızlı süper bilgisayarında 10.000 yıl sürerdi. Ancak 2023’te USTC araştırmacıları, daha gelişmiş klasik algoritmalar kullanarak aynı görevi 14 saniyede tamamladı. ABD’deki genişletilmiş bellekle donatılmış Frontier süper bilgisayarı ise bu görevi 1,6 saniyede gerçekleştirebiliyor.
Çin’in Kuantum Üstünlüğü Yolculuğu
Çinli araştırmacılar, 2020’de Jiuzhang fotonik kuantum hesaplama prototipiyle ilk kez kesin olarak kanıtlanmış kuantum üstünlüğünü elde etti. 2021’de Zuchongzhi-2 işlemcisiyle bu başarıyı süperiletken sistemlerde de gösterdiler. 2023’te ise 255 fotonlu Jiuzhang-3’ü geliştirerek klasik süper bilgisayarları büyük ölçüde geride bıraktılar.
ABD ve Çin, kuantum bilişim araştırmalarına öncülük eden iki ülke konumunda bulunuyor. ABD, 2019’da Sycamore ile, Çin ise 2020’de Jiuzhang prototipiyle kuantum üstünlüğüne ulaştı. Çinli araştırmacılar, 2021’de 66 kübitlik Zuchongzhi 2.1 kuantum bilgisayarı prototipini geliştirdi. Zuchongzhi 3.0, işlem kapasitesi bakımından önceki prototipe kıyasla kayda değer ilerleme sağladı.
Gelecekteki Uygulamalar ve Etkileri
Kuantum bilgisayarlar, karmaşık hesaplamaları hızlı bir şekilde yapabilme yetenekleriyle dikkat çekiyor. Bu teknolojinin, ilaç keşfi, yapay zeka, kriptografi ve malzeme bilimi gibi alanlarda devrim yaratması bekleniyor. Zuchongzhi 3.0’ın başarısı, kuantum bilgisayarların pratik uygulamalara daha yakın olduğunu gösteriyor.
Çin’in Zuchongzhi 3.0 kuantum bilgisayarı, süper bilgisayarları geride bırakan performansıyla kuantum bilişimde yeni bir dönemin habercisi. Bu gelişme, küresel teknoloji yarışında Çin’in konumunu güçlendirirken, kuantum teknolojilerinin gelecekteki potansiyelini de gözler önüne seriyor.
