Çin, enerji depolama teknolojilerinde yeni bir dönemi başlatacak önemli bir projeye imza atıyor. Henan eyaletinin Xinyang kentinde, tamamen yapay bir yeraltı mağarası kullanılarak 300 MW gücünde basınçlı hava enerji depolama (CAES) tesisi inşa ediliyor. Bu tür projelerde genellikle doğal yeraltı mağaraları veya tuz madenleri kullanılırken, Xinyang’daki tesis, özel olarak kazılan bir mağarada yer alacak olmasıyla dikkat çekiyor. Projenin toplam maliyetinin 2,15 milyar yuan (yaklaşık 300 milyon dolar) olduğu belirtilirken, inşaatın 2026 yılı sonuna kadar tamamlanması hedefleniyor.
Çin, yapay mağarada hava enerji depolama tesisi inşa ediyor
Yapılan açıklamalara göre, projenin en önemli mühendislik aşamalarından biri, yaklaşık 1.800 metre uzunluğunda ve 15 metre çapında büyük bir hava deposu odasının kazılması olacak. Bu mağaranın 318.000 metreküp hava depolama kapasitesine sahip olması ve 14 MPa (megapaskal) seviyesinde bir işletme basıncına dayanacak şekilde inşa edilmesi planlanıyor. Yapının dayanıklılığını artırmak için hassas patlatma teknikleri, beton kaplama, sızdırmaz çelik kaplama ve çeşitli yapısal güçlendirme yöntemleri kullanılacak.
Xinyang CAES tesisini Çin’in enerji depolama alanındaki öncü şirketlerinden China Energy Storage geliştiriyor. Şirket, daha önce 100 MW, 150 MW ve 300 MW kapasiteli benzer projeler hayata geçirmişti. Yeni tesisin ise yüzde 72,1 dönüşüm verimliliğine sahip olacağı ve yıllık 420 milyon kWh elektrik üreteceği öngörülüyor. Bu miktar, yaklaşık 350.000 hanenin yıllık enerji ihtiyacını karşılamaya yetecek.
Sistemin temel çalışma prensibi, fazla üretilen enerjinin kullanılarak havanın sıkıştırılması ve bu basınçlı havanın gerektiğinde türbinler aracılığıyla tekrar enerjiye dönüştürülmesi üzerine kurulu. Geleneksel CAES sistemlerinde basınçlı havanın genişlemesi sırasında enerji üretimini artırmak için fosil yakıtlarla çalışan yanma odaları kullanılırken, Xinyang’daki tesiste süperkritik ısı değiştiricileri devreye sokuluyor. Bu teknoloji sayesinde fosil yakıt bağımlılığı tamamen ortadan kaldırılıyor ve karbon salınımı sıfıra indiriliyor. Ek olarak, China Energy Storage’ın geliştirdiği yeni nesil çok kademeli kompresörler, yüksek verimli türbinler ve süperkritik ısı eşanjörleri sayesinde sistemin önceki 100 MW’lık tesise kıyasla verimliliğinin yüzde 2 artırıldığı, maliyetlerin ise yüzde 30 düşürüldüğü belirtiliyor.
Çin’in bu alandaki yatırımları, enerji depolama teknolojilerinin geleceği açısından büyük önem taşıyor. Küresel ölçekte yenilenebilir enerji üretimi arttıkça, bu enerjinin verimli şekilde depolanması ihtiyacı da giderek artıyor. Türkiye açısından değerlendirildiğinde ise CAES sistemleri, uzun vadeli ve büyük ölçekli enerji depolama konusunda önemli bir alternatif sunabilir. Türkiye’nin özellikle Tuz Gölü çevresindeki tuz blokları, doğal gaz depolama amacıyla kullanılan yeraltı mağaralarına sahip. Hali hazırda Rusya ve İran’dan alınan doğalgazın depolanmasında kullanılan bu mağaralar, benzer bir modelle CAES sistemlerine dönüştürülebilir. Bu sayede, Türkiye’nin yenilenebilir enerji üretimi arttıkça ortaya çıkan dengesizliklerin önüne geçilebilir ve uzun süreli enerji depolama çözümleri sağlanabilir. Çin’in öncülük ettiği bu modelin, ilerleyen yıllarda küresel çapta daha fazla benimsenmesi bekleniyor.
