Çin, dünyanın ikinci en büyük hareketli çölü olan Taklamakan Çölü’nü çevreleyen 3.050 kilometrelik yeşil kuşak ve güneş enerjisiyle çalışan kum kontrol teknolojileriyle çevresel anlamda çığır açan bir projeyi hayata geçirdi. Bu girişim, yalnızca çölleşmenin yayılmasını durdurmayı değil, aynı zamanda altyapıyı korumayı ve bölgesel ekonomik kalkınmayı desteklemeyi amaçlıyor. Halk arasında “Ölüm Denizi” olarak bilinen Taklamakan Çölü, 337.600 kilometrekarelik alanıyla yüzde 85’i hareketli kumullardan oluşan devasa bir bölgeyi kaplıyor. Çöl, uzun yıllardır kum fırtınalarının etkisiyle tarımdan insan sağlığına kadar pek çok alanda tehdit oluşturuyordu.
Çin, en büyük çölünü büyük bir yeşil kuşakla çevreledi
Projenin temelinde, çölün kenarlarındaki rüzgar ve kum hareketini kontrol altına alacak yeşil bitki örtüsü ve güneş enerjisine dayalı teknolojilerle çölün genişlemesini önlemek yatıyor. Araştırmacılar, bu önlemlerin kırılgan ekolojik yapıyı korurken demiryolları ve karayolları gibi hayati altyapıyı da güvence altına aldığını ifade ediyor. Projenin ilk büyük kısmı, 1978 yılında başlayan 40 yılı aşkın bir sürede tamamlanırken, son 285 kilometrelik alan ise 2022 yılında 600.000 kişilik bir ekibin yoğun çalışmalarıyla tamamlandı. Bölgeye, çöl ortamına dayanıklı çöl kavağı, kırmızı söğüt ve saksağan gibi bitkiler dikildi ve toplamda 30 milyon hektarı aşkın ağaçlandırma çalışması yapıldı. Bu çabalar sonucunda, Çin’in toplam orman örtüsü 1949’da yüzde 10’un altındayken geçen yıl yüzde 25’in üzerine çıkarıldı.
Yeşil kuşak, sadece çevresel faydalarla sınırlı kalmıyor, ekonomik fırsatlar da sunuyor. Bölgeye ekilen çöl sümbülü gibi bazı bitkiler, şifalı özellikleriyle yerel ekonomiye katkı sağlıyor. Ayrıca, yeşil kuşak 2022 yılında faaliyete geçen ve çölün çevresini dolaşan dünyanın ilk demiryolu döngüsü olan Hotan-Ruoqiang hattını destekliyor. Bu demiryolu, yerel tarım ürünlerinin ülkenin diğer bölgelerine taşınmasını kolaylaştırarak ekonomik kalkınmayı teşvik ediyor.
Proje kapsamında enerji üretimine de büyük önem veriliyor. China Three Gorges Corporation, çölün çevresinde 8,5 gigawatt güneş enerjisi ve 4 gigawatt rüzgar enerjisi kapasitesine sahip devasa bir enerji santrali inşa etmeyi planlıyor. Dört yıl içinde tamamlanması beklenen bu proje, hem enerji üretimini artıracak hem de sürdürülebilir kalkınma hedeflerine katkıda bulunacak. Tüm bu çabalara rağmen Çin’in toplam yüzölçümünün yüzde 26,8’i hâlâ çölleşmiş alan olarak sınıflandırılıyor olsa da, bu oran on yıl önceye göre yüzde 27,2’den geriledi ve bu büyük projenin gelecekte daha fazla iyileşme sağlaması bekleniyor.
