Uzay araştırmalarında yeni bir döneme girildiği aşikar. Özellikle Ay konusunda kıyasıya rekabet eden ABD ve Çin arasında, Mars odaklı hedefler söz konusu olduğunda dengeler değişmek üzere. Çin, iddialı uzay programının bir parçası olarak Tianwen-3 adını verdiği tarihi Mars görevini 2028 yılına çektiğini duyurarak bu alanda da liderliği ele geçirme niyetini açıkça ortaya koydu.
Çin, 2028 yılında resmen Mars’a gidiyor
Bu görev, Kızıl Gezegen’den toprak örnekleri toplayıp Dünya’ya getirmeyi amaçlayan en iddialı projeler arasında yer alıyor. Öte yandan ABD cephesinde, benzer bir görev için planlar yapılmış olsa da artan maliyetler ve yaşanan gecikmeler belirsizliğe neden oluyor. Çin’in bu hamlesi, uzay yarışında önemli bir odak noktası haline gelen Mars keşiflerinde gücünü kanıtlama amacı taşıyor.
Çin’in Mars misyonunun baş tasarımcısı Liu Jizhong, Tianwen-3 görevinin yaklaşık 600 gram Mars toprağı toplamayı hedeflediğini belirterek bu projenin ölçeğini gözler önüne serdi. Görevin başlangıçta planlanan 2030 tarihinden iki yıl öne çekilmesi, Çin’in teknolojik yeteneklerine duyduğu güvenin ve bu karmaşık operasyonu başarıyla gerçekleştirme kararlılığının bir göstergesi.
Her şey planlandığı gibi giderse Tianwen-3’ün topladığı örnekler 2031 yılında Dünya’ya ulaşacak. Bu başarının, Çin’i uzay keşfinde lider konumuna taşıyabileceği öngörülüyor. Nitekim, bir ülkenin Mars’a güvenli bir iniş yapması, örnekler toplayabilmesi ve bunları Dünya’ya geri getirebilmesinin uzay araştırmalarında zirveye ulaşma yolunda kritik öneme sahip olduğu belirtiliyor.
Tianwen-3, Çin’in daha önceki Ay görevleri olan Chang’e-5 ve Chang’e-6’da geliştirilen teknolojiler üzerine inşa edilecek. Görev kapsamında, Mars yüzeyinden örnek toplamak için farklı yöntemler kullanılacak.
Bu yöntemler arasında çok noktalı yüzey kazıma, sabit noktalı derin sondaj ve gezici robotla örnek toplama yer alıyor. İki Long March 5 roketiyle fırlatılması planlanan görevde, bir iniş aracı-yükseltici kombinasyonu ve bir yörünge aracı-dönüş modülü kombinasyonu kullanılacak. Bu arada Hindistan ve Avrupa Uzay Ajansı da Mars odaklı hedeflerini hayata geçirmek için çalışmalarını sürdürüyor.
Öte yandan ilk Mars örnek toplama misyonunu başlatan NASA, 2021 yılından beri Perseverance keşif aracıyla Mars’ın Jezero kraterinde araştırmalar yapıyor. Perseverance, bugüne kadar 25 örnek tüpünü doldurmayı başardı. Ancak bu örnekleri Dünya’ya geri getirme amacıyla planlanan Mars Sample Return (MSR) görevi, yüksek maliyetler ve teknik zorluklar nedeniyle en erken 2040 yılında tamamlanabilecek gibi görünüyor.
NASA, bu gecikmeleri aşmak ve daha ekonomik bir çözüm bulmak için SpaceX, Blue Origin ve Lockheed Martin gibi özel şirketlerden farklı konseptler geliştirmelerini istedi. Ancak bu projelerin akıbeti henüz belirsizliğini koruyor.