Çin, elektrikli araç sektöründe yükselen bir güç olarak dikkat çekerken, Çinli üreticilere kendi ülkelerinden gelen çarpıcı bir uyarı, küresel otomotiv endüstrisinde şok etkisi yarattı. Bloomberg’in güvenilir kaynaklara dayandırdığı habere göre Çin, elektrikli araç üreticilerine, yurt dışında fabrika kurarken gelişmiş teknolojilerini paylaşmamaları konusunda kesin talimatlar verdi.
BYD, artık teknoloji paylaşımı yapmama uyarısı aldı
Bu talimat, Çinli şirketlerin Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından uygulanan ticaret kısıtlamalarından kaçınmak için başlattıkları küresel yayılma stratejisiyle çelişiyor. Özellikle BYD ve Chery gibi Çinli elektrikli araç devleri, ek vergilerden kurtulmak ve küresel pazar paylarını artırmak için İspanya, Tayland ve Macaristan gibi ülkelerde fabrika kurma planları yapıyordu.
Çin Ticaret Bakanlığı’nın Temmuz ayında otomobil üreticileriyle yaptığı bir toplantıda, Hindistan’da otomotivle ilgili herhangi bir yatırım yapılmaması yönündeki talimatı dikkat çekiciydi. Bu toplantıda, Çin’in elektrikli araç endüstrisinin rekabet gücünü korumak adına fikri mülkiyet haklarının ve kritik teknolojilerin yurt dışında paylaşılmaması gerektiği vurgulandı.
Benzer bir durum Türkiye için de geçerliliğini koruyor. Çinli otomobil üreticilerinin Türkiye’ye yatırım yapmadan önce Çin Sanayi ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı’na ve Türkiye’deki Çin büyükelçiliğine bilgi verme zorunluluğu bulunuyor. Bu durum, Çin’in özellikle Hindistan ve Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere yönelik otomotiv yatırımlarını yakından takip ettiğini ve teknoloji transferini sıkı bir şekilde kontrol altında tutmak istediğini gösteriyor.
Bu gelişmeler, BYD’nin Türkiye’de yapmayı planladığı 1 milyar dolarlık yatırımı da yakından ilgilendiriyor. Temmuz ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da katıldığı resmi bir törenle duyurulan anlaşma kapsamında BYD, Türkiye’de şarj edilebilir hibrit araç üretimi için bir fabrika kuracak ve yıllık 150 bin araç üretim kapasitesiyle 5 bin kişiye istihdam sağlayacaktı.
Ancak Çin’in yeni direktifleri, BYD’nin Türkiye yatırımının kapsamını ve niteliğini değiştirebilir. Şirket, Çin hükümetinin taleplerine uymak için Türkiye’deki fabrikasını sadece montaj amaçlı kullanabilir ve batarya teknolojisi veya Ar-Ge gibi kritik alanlarda bilgi paylaşımından kaçınabilir.
BYD henüz konuyla ilgili resmi bir açıklama yapmazken, Çin’in bu hamlesinin Türkiye’nin elektrikli araç sektöründeki hedefleri ve BYD’nin küresel büyüme stratejisi üzerindeki etkileri yakından takip ediliyor.