Finansal ortamı yeniden tanımlayan dokuz sayfalık özlü bir makale olan Bitcoin teknik incelemesinin kamuoyuna açıklanmasının üzerinden tam on beş yıl geçti. 31 Ekim 2008’de yayınlanan bu ufuk açıcı belge, kısa süre sonra finans dünyasını kasıp kavuracak olan merkezi olmayan dijital para biriminin temelini attı.
Ekim 2008’in sonları para piyasaları ve finans sektörü açısından inanılmaz derecede çalkantılı bir dönemdi. Başta Lehman Brothers olmak üzere büyük finans şirketleri ya tamamen batmış ya da kurtarılmaları gerekmişti. Zaman zaman 1929 Büyük Buhran dönemiyle de kıyaslanan bu kriz döneminde ABD’deki taşınmaz mal piyasası bir anda çökmüş ve sonrasında 4 yıl sürecek bir resesyon dönemi başlamıştı. Hükümetler ve merkez bankaları felaketi kontrol altına almaya çalışırken, sessiz sedasız yayınlanan bir bilimsel makale, kripto para piyasalarının da başlangıcını temsil ediyordu.
“Satoshi Nakamoto” takma adıyla kaleme alınan Bitcoin teknik incelemesi “Bitcoin: Eşler Arası Elektronik Nakit Sistemi” başlığını taşıyor. Bu makale sadece dokuz sayfadan oluşmasına karşın, pek çok insanın paraya bakışında ve parayı kullanma biçiminde devrim yaratmıştır. Nakamoto, kısa özetinde, Bitcoin’den önce dijital para birimlerinde uzun süredir devam eden bir sorun olan çifte harcamayı önlemek için dijital imzaların bir iş kanıtı sistemiyle nasıl birleştirilebileceğini detaylandırmaktaydı.
İlginç bir şekilde, bugün Bitcoin ve diğerleri ile yaygın olarak ilişkilendirdiğimiz “kripto para birimi” terimi ise teknik incelemede hiç yer almıyor. Nakamoto bunun yerine Bitcoin’in “dijital nakit” ya da “elektronik nakit sistemi” olarak özelliklerini vurgulamayı tercih etmişti. Buna ek olarak, Nakamoto’nun yazısında “blockchain” kelimesinden doğrudan bahsedilmemesi dikkat çekici. Ancak bu kavram makalede ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Yıllar içinde bu teknik rapor düzinelerce dile çevrilmiştir; bu da küresel etkisinin altını çizmektedir.
Kim bu Satoshi Nakamoto?
Makalenin referansları ve alıntıları, Hal Finney ve Wei Dai’nin çalışmaları da dahil olmak üzere Nakamoto’nun etkilerine nadir bir bakış sunuyor. Satoshi’nin kimliği gizemini koruyor ve Nakamoto evrensel olarak Bitcoin’in yaratıcısı olarak kabul ediliyor. Kendisi hiçbir zaman teknik incelemenin telif hakkını almayarak devrim niteliğindeki konseptin gerçekten kamuya ait olmasını da sağlamış durumda. Geçen 15 yıl içinde Satoshi Nakamoto’nun kim olduğunu bulmaya çalışan pek çok girişim olsa da Whitepaper’ın yaratıcısının kimliği, teknoloji dünyasının en merak uyandıran gizemlerinden biri olmaya devam ediyor.
Yıllar boyunca ortaya atılan sayısız teori ve iddia edilen “maskelerin düşürülmesine” rağmen, 1,1 milyon Bitcoin’e sahip olduğu (güncel değerleme ile yaklaşık 38 milyar dolar) düşünülen Nakamoto takma adının ardındaki gerçek kimlik (ya da kimlikler) hala bilinmiyor.
Neredeyse tüm Bitcoin ve kripto para borsaları bugüne özel çeşitli paylaşımlarda ve etkinliklerde bulundular. Daha detaylı bilgi için X’te konu üzerine açılmış #BitcoinWhitepaperDay başlığını inceleyebilirsiniz.
