Britanya Yüksek Mahkemesi, mucit olarak yapay zeka aracı DABUS’u adlandıran patentler isteyen Imagination Engines Inc. kurucusu Stephen Thaler’ın talebini reddetti. Patent kanunları bir mucidin gerçek kişi olmasını gerektiriyor ve DABUS kesinlikle gerçek bir kişi değil.
Karar, ABD ve Avrupa Birliği’ndeki kararlarla aynı tutumu izlese de; herhangi bir ülkenin en yüksek mahkemesi tarafından verilen ilk karar. Birleşik Krallık’ın AI teknolojilerinde öncü bir rol hedeflediği ve paydaşların bu konudaki güvenlik önlemlerini ve düzenlemeleri tartıştığı bir dönemde bu durum önem kazanıyor.
Bir içecek kabı ve yanıp sönen bir ışık için birden fazla ülkede patent tescili yapmayı deneyen Thaler, mucidin DABUS olduğunu söyleyerek, “Bilim sağduyu ile son derece önemli bir şekilde çarpıştı.” dedi.
Davada Thaler’ı temsil eden Williams Powell hukuk firmasının ortağı Robert Jehan, kararın Birleşik Krallık’ı yapay zekaya bağımlı endüstrileri destekleme konusunda önemli bir dezavantaja soktuğunu ve yapay zeka sistemleri tarafından icatların ifşa edilmesini engelleyebileceğini söyledi.
Ayrıca, “Bu, mevcut Birleşik Krallık patent yasasının, Birleşik Krallık’ı yapay zeka ve veri odaklı inovasyon için küresel bir merkez haline getirme amacını ne kadar zayıf desteklediğini gösteriyor.” diye ekledi.
Linklaters hukuk firmasının ortaklarından Yohan Liyanage, AI yeteneklerinin geliştirilmesindeki çarpıcı hız göz önüne alındığında, sorunun “gelecekte tekrar ele alınması gerekebileceğini” söyledi. Liyanage, “Birleşik Krallık hükümeti kendisini bir yapay zeka süper gücü olarak kurma konusunda ciddiyse, yapay zeka sistemleri tarafından bağımsız olarak oluşturulan buluşların patentlenebilirliğine izin vermek için yasal müdahale gerekebilir.” dedi.
Mahkemeye göre karar, otonom yapay zeka destekli bir makinenin gerçekleştirdiği teknik ilerlemelerin patentlenebilir olup olmadığına ilişkin daha geniş bir soruyla ilgili değildi.
Powell Gilbert hukuk firmasının ortaklarından Rajvinder Jagdev, “Karar, bir kişinin bir buluş tasarlamak için AI kullanmasını engellemez; böyle bir senaryoda, o kişinin mucit olarak tanımlanması koşuluyla patent başvurusunda bulunmak mümkün olacaktır.” dedi.
Yargıçlar, Thaler’in talebine izin verilmesinin Birleşik Krallık’ı aykırı bir değer olarak bırakacağını savunan hükümet avukatlarıyla aynı fikirdeydi. Avukat, eğer Thaler’in talebi kabul edilirse, gelecekte mucitlerin bir kediyi ve hatta kozmik güçleri bile dahil edebileceğini savundu.
Birleşik Krallık Fikri Mülkiyet Ofisi, kararın ardından e-postayla gönderilen bir bildiride Birleşik Krallık’ın AI için küresel bir merkez haline gelmesine yardımcı olacak patent yasalarında yapılacak herhangi bir değişikliğin ancak uluslararası düzeydeki müzakerelerin ardından gerçekleşebileceğini söyledi.
“Hükümet yine de Birleşik Krallık patent sisteminin Birleşik Krallık’ta yapay zeka inovasyonunu ve yapay zeka kullanımını desteklediğinden emin olmak için bu hukuk alanını inceleme altında tutacak.“