AstraZeneca’nın 247 milyon dolar yatırım yapacağı Absci adlı startup firma, sentetik protein tasarlamak için üretken yapay zekâ algoritmalarını kullanacak. Pazartesi günü açıklanan işbirliğine göre Absci “belirli bir onkoloji hedefi” için bir antikor geliştirecek. AstraZeneca Ar-Ge çalışmalarını karşılayacak, Absci ise ilacın piyasaya sürülmesi halinde gelecekteki satışlardan elde edilecek telif ücretlerinden pay alacak.
Absci CEO’su Sean McClain “Absci’nin AstraZeneca ile en yeni ortaklığı, daha önce tedavi edilemeyen hastalıklar da dahil olmak üzere yeni ve geliştirilmiş antikor terapötikleri oluşturmak için tasarlanan türünün ilk örneği üretken yapay zekâ modelimizi temel almaktadır” diyor ve ekliyor: “Onkoloji hastalarına yeni tedaviler sunmak üzere yapay zekamızdan yararlanmak için AstraZeneca ile yakın çalışmaktan gurur duyuyoruz.”
Yeni ilacın hangi kanser türüne yönelik olacağı net değil
Geliştirilmesi planlanan antikorun hangi kanser türünü hedefleyeceği ve planlamaya göre AstraZeneca’ya ne zaman bir antikor adayı sunulacağı ise açıklanmadı. Absci’nin ilaç tasarım platformu, milyonlarca potansiyel sentetik antikor oluşturmak için üretken yapay zekâ modelleri de dahil olmak üzere hesaplama tekniklerini kullanıyor. En umut verici tasarımlar, genetiği değiştirilmiş E coli bakteri hücrelerinden yetiştiriliyor.
Yapay zekâ tarafından tasarlanan sentetik antikorlar, E coli hücrelerinin DNA’sını değiştirerek onları istenen protein yapısını oluşturmaya zorluyor. Ortaya çıkan kreasyonların hedeflere etkili bir şekilde bağlanma yetenekleri daha sonra laboratuvar deneylerinde test ediliyor ve veriler modelin gelecekteki çıktılarını daha da iyileştirmek için kullanılıyor.
Absci’nin baş yapay zekâ sorumlusu Joshua Meier, simüle edilebilecek olası antikor varyantlarının evrendeki atom sayısından daha fazla olduğunu belirtiyor. En umut verici adayları bulmak için şirket, bağışıklık sisteminin saldırması için kanserli hücreleri işaretlemek veya tümörlerin büyümesini önlemek gibi konularda daha etkili olabileceklerini gösteren çeşitli özellikleri tahmin etmek için yapay zekâ algoritmalarını eğitiyor. Absci bu süreçte hastanın kendi bağışıklık sistemi tarafından reddedilmeyecek ve büyük ölçekte kolayca üretilebilecek antikorlar arıyor.
Gelişmeler umut verici olsa da ihtiyatlı olmak şart!
Tüm bu umut verici gelişmelere karşın yeni ilaçların ticarileştirilmesi, tıbbi kullanım için resmi onay verilmeden önce klinik deneyler de dahil olmak üzere düzenleyiciler tarafından kapsamlı bir değerlendirme yapılmasını gerektiren zor ve uzun bir süreç. AstraZeneca gibi büyük ilaç şirketleri, yapay zekâ sayesinde ilaçların geleneksel yöntemlerden daha hızlı bir şekilde geliştirilebileceğine inanıyor.
Geçtiğimiz ay ilaç devi, klinik deneyleri hızlandırmak için yapay zekâ ve makine öğrenimini kullanan ayrı bir yan kuruluş olan Evinova’yı kurdu. AstraZeneca, teknolojinin deneyleri tasarlamak ve geçmiş verilere dayanarak başarı oranlarını tahmin etmek için kullanılabileceğine inanıyor. Evinova ayrıca yazılım geliştirecek ve denemeler sırasında hastaları izlemek üzere tele-sağlık randevularını desteklemek için klinisyenleri işe alacak.
