Eski nesil akkor lambalar yerini artık LED aydınlatmaya bırakıyor. Ancak akkor lambalar kızılötesi ışığı geri dönüştürerek enerji tasarrufu sağlayabilir
Aydınlatma, dünyadaki elektrik kullanımının yaklaşık yüzde 20’sini ve karbon emisyonlarının yüzde 10’undan fazlasını oluşturuyor. LED’ler, akkor ampullerden daha enerji verimli olma eğiliminde olduklarından tüm dünyada LED dönüşümüyle ilgili çalışmalar yürütülüyor. Çin’deki Shanghai Jiao Tong Üniversitesi‘nden Kehang Cui ve meslektaşları, bu dönüşümü yapmak zorunda olmayan bir akkor aydınlatma cihazı yapmak için yola çıktı. Bu çalışmayla akkor lamba enerji tasarrufu konusunda LED ile rekabetçi hale gelebilir.
Aydınlatmada dönüşüm trendi
Akkor lambalar geleneksel olarak elektrik akımını bir cam ampulün içindeki tungsten filamanlardan geçirerek çalışıyor. Yeni cihazda, araştırmacılar iki katmanı olan bir filaman kullandı: biri karbon nanotüp adı verilen atomik olarak ince bir karbon rulosundan, diğeri ise bor ve nitrojen içeren bir seramik malzemeden yapılmış. Camla kaplamak yerine, özel bir tür kuvarstan yapılmış pencereli seramik bir kutuya yerleştirildi.
Araştırmacılar, daha sonra hem görünür hem de kızılötesi ışık yayan iki katmanlı filamandan bir akım geçirdiler. Cui, ampullerdeki camın aksine, kuvars levhanın tüm bu radyasyonun parlamasına izin vermediğini, mineralin son derece ince katmanlarından yapıldığını, kızılötesi radyasyonu geri yönlendirecek şekilde tasarlandığını söylüyor. Kızılötesi ışığın bu şekilde geri dönüştürülmesi, cihazın verimliliğini yüzde 25,4’e çıkardı. Halen akkor halinde olduğu için, cihaz bir LED’den daha yüksek bir sözde renksel geriverim indeksine sahip oldu. Bu da aydınlattığı nesnelerin renklerinin doğal ışıkta görünecekleriyle neredeyse aynı göründüğü anlamına geliyor.
Cui, ekibinin analizlerinin, lamba nispeten basit ve erişilebilir malzemelerden yapıldığından ve kırılmadan önce 60.000 saatten fazla çalışabildiğinden, bir cihazın ömrü boyunca karbon emisyonlarının bir cihazın dörtte biri kadar düşük olabileceğini gösterdiğini söylüyor.
North Carolina Eyalet Üniversitesi’nden Jonathan Wierer, seri üretiminin muhtemelen ucuz olmayacağını ancak bazı özel uygulamalarda tercih edilebileceğini söylüyor.