İspanya’nın Barselona kentindeki turistler 2028’den itibaren daha az konaklama seçeneğine sahip olacak, zira kent kısa dönemli daire kiralama işletmecilerini tahliye etme kararı aldı. Barselona Belediye Başkanı Jaume Collboni geçen hafta yaptığı açıklamada, şehrin yerel ev sahiplerine verdiği toplam 10.000 kadar turist kiralama lisansının tamamının dört yıl içinde zaman aşımına uğramasına izin vermeyi planladığını söyledi. Şehir bu hamlenin, Collboni’nin son on yılda kiraları yüzde 68 oranında artırdığını söylediği Airbnb ve Vrbo gibi kuruluşların girişiyle şiddetlenen ve yıllardır süren konut kriziyle başa çıkmasına yardımcı olacağını umuyor.
Barselona’nın konut ofisi, turist kiralama yasağının yeni bir yasanın parçası olarak yürürlüğe girmediğini, bunun yerine 2022 yılında Katalonya Parlamentosu tarafından kabul edilen ve bölgedeki yetkililerin ev sahiplerini uygun fiyatlı konut sunmaya teşvik eden bir kanun hükmünde kararnameden kaynaklandığını açıkladı.
İlk olarak 2019 yılında kabul edilen kanun hükmünde kararname, yetkililere iki yıldan uzun süredir “haklı bir neden olmaksızın boş” olan veya “mutat ve daimi ikametgah olarak kullanılmayan” korumalı konut olarak nitelendirilen (yani Airbnb ile kısa süreli turistik kiralamada kullanılan) konut mülklerini “zorunlu kamulaştırma” hakkı veriyor.
Collboni’nin geçen hafta bir hükümet oturumunda “Barselona’nın en büyük sorunu olduğuna inandığımız şeyle yüzleşiyoruz” dediği bildirildi. Kira fiyatlarının hızla yükselmesi ve mevcut mülklerin azlığı Barselona’da yıllardır sorun teşkil ediyor. Şehir uzun zamandır kendisini teknoloji şirketleri için bir merkez olarak pazarlıyor ve bu da kiralardaki artıştan sorumlu tutuluyor.
Barselona’nın bu daireleri geri alma hamlesine kanun hükmünde kararname ile izin verildiğini açıklayan şehir yönetimi, “mümkün olduğunca çok sayıda dairenin konut ve turistik olmayan amaçlarla kullanılmasını sağlamak ve böylece şehrin konut stokunu artırmak” için harekete geçtiğini duyurdu. Airbnb’nin bu karar neticesinde önemli bir darbe alacağına kesin gözüyle bakılıyor.
Şehir yetkilileri, “Kasım 2028’e kadar Barselona’da turistik amaçlı apartman dairesi kalmayacak” dedi. En büyük kısa dönemli kiralama sağlayıcılarından ikisi olan Airbnb ve Vrbo, Barselona’daki varlıklarını yoğun bir şekilde pazarlıyor. Her ikisinin de şehrin bu hamlesinden önemli ölçüde gelir kaybedecekleri göz önüne alındığında – kanun hükmünde kararnamenin bölgedeki şehir dışındaki kiralamaları üzerindeki etkisinden bahsetmeye bile gerek yok – bu ikilinin itirazları olacağı ve lobi çalışmaları yürüteceği kesin.
Airbnb kiralamayı yasaklamak kalıcı çözüm sağlar mı?
Bununla birlikte, İspanya’daki bazı politikacılar ve yerel bir turist kiralama savunucu grubu bu hamlenin kötü bir hamle olduğunu savundu. Politikacılar bu hamlenin özel mülkiyet haklarını ihlal edeceğini iddia ederken, ev sahibi savunucuları ise bunun sadece yasadışı daire kiralamalarında bir patlamaya yol açacağını söylüyor.
2008 yılında kurulan ve 2020’de ilk halka arzını gerçekleştiren Airbnb bir yandan yeni yatırımlar yaparak büyümeye çalışırken bir yandan da regülasyon kurumlarının ve yerel yönetimlerin kıskacı altında hizmet vermeye çalışıyor. Örneğin New York Belediyesi, Eylül 2023’te insanların evlerini 30 günden daha az süreyle kiralamalarını ev sahibi evde misafirlerle birlikte kalmadığı sürece yasaklayan 2022 tarihli bir yasayı uygulamaya başlamıştı. Firma ayrıca İtalya’da vergi kaçakçılığına aracılık etme suçlamasıyla karşı karşıya kalmış ve şirketin 779,5 milyon euroluk varlığı dondurulmuştu.