Biden yönetimi Ağustos ayında duyurduğu “Çip ve Bilim Yasası” düzenlemesiyle çip üreticisi firmalara 52 milyar dolardan fazla hibe verecek. Ayrıca şirketlere milyarlarca dolarlık vergi indirimi de getiriliyor. Buna karşın firmaların ilgili teşvik ve hibelerden yararlanabilmeleri için Çin’den uzak durmaları gerekiyor. Cuma günü yasaya getirilen ek düzenlemeler ile çip üreticisi şirketlerin Çin’de belirli iş genişlemeleri, ortaklıklar ve araştırmalar yapmasını yasaklayacak nihai kuralları yayınladı.
Nihai kısıtlamalar, federal para alan firmaların bu parayı ABD dışında çip fabrikaları inşa etmek için kullanmalarını yasaklayacak nitelikte. Ayrıca bu yeni düzenlemeler, şirketlerin hibe ve teşvik aldıktan sonra 10 yıl boyunca Çin, İran, Rusya ve Kuzey Kore olarak tanımlanan “endişe duyulan yabancı ülkelerde” yarı iletken üretimi yatırımı yapmaları da ve/veya yatırım genişletme çabalarını da kısıtlıyor. Yeni düzenlemeler fon alan şirketlerin bu ülkelerde belirli ortak araştırma projeleri yürütmesini veya bu ülkelere ulusal güvenlik kaygılarını artıracak teknoloji lisansı vermesini de engelliyor.
ABD Ticaret Bakanlığı, bir şirketin bu kuralları ihlal etmesi halinde, firmanın aldığı hibe veya teşvikin tamamının geri alınabileceğini söyledi. Ticaret Bakanı Gina Raimondo yaptığı açıklamada “Hibe ve teşvik yasasına getirdiğimi bu kısıtlamalar, ulusal güvenliğimizi koruyacak ve Amerika Birleşik Devletleri’nin önümüzdeki on yıllar boyunca önde kalmasına yardımcı olacaktır” dedi.
Kısıtlamalar, gelirlerinin yaklaşık üçte birini Çin’den elde eden çip endüstrisinin yoğun lobi faaliyetlerine konu olmuştu. Firmalar aşırı kısıtlayıcı önlemlerin tedarik zincirlerini bozabileceğini ifade etmişlerdi. Cuma günü yayınlanan nihai düzenlemede ise ABD Ticaret Bakanlığı’nın bu endişeleri dikkate aldığı görülüyor. Firmalara doğrudan yaptırım uygulanması yerine, uyarı – inceleme metodu benimsenmiş durumda. Düzenlemeye göre bir şirketin böyle bir “endişe ülkesinde” yarı iletken üretim kapasitesini artıracak 100.000 dolardan fazla değerdeki her işlemi, Ticaret Bakanlığı tarafından incelemeye tabi olacak.
ABD bu adımları atarken, çip üretimindeki payını kaybetmek istemeyen Çin de önemli kararlar almıştı. İlk etapta bu ayın başlarında Çin yönetimi 40 milyar dolarlık devasa bir fon oluşturarak yarı iletken sektörüne önemli bir destek sağlama sözü vermişti. Ardından Huawei firması da en yetkili ağızlardan yerli çip üretiminin önemine dikkat çeken açıklamalar yapmıştı.
