Cihazlara ayırdığımız zaman arttıkça dijital yorgunluk da artıyor. Kullanıcıların yüzde 60’ı akıllı cihazlara daha az süre ayırmak istiyor.
Türkiye’deki en ilginç artış, akıllı ev cihazları kategorisinde gözlendi. Araştırmanın yapıldığı diğer ülkelere kıyasla Türkiye’de bu kategoriye daha fazla ilgi var. En popüler akıllı ev cihazı ise robot süpürgeler. Robot süpürgeye erişim oranı global araştırmada yüzde 14’lerdeyken Türkiye’de yüzde 30’larda.
Deloitte’un dünyada Türkiye’nin de içinde bulunduğu 21 ülkede gerçekleştirdiği Dijital Tüketici Trendleri Araştırması tüketicilerin dijital ürün ve servislere ilişkin kullanım alışkanlıklarını, deneyimlerini ve satın alma eğilimlerini ölçüyor. Araştırma tüketicilerin akıllı cihaz kullanımıyla ilgili ilginç veriler ortaya koyuyor. Dijital Tüketici Trendleri Araştırması’nın Türkiye sonuçlarına göre, akıllı telefonlar hala hayatımızda vazgeçilmez bir unsur.
Dizüstü-masaüstü bilgisayara erişim küçük de olsa gerileme başladı. Akıllı TV ve akıllı saat erişim oranı ise son 5 yılda neredeyse 3 kat arttı. Akıllı ev cihazları kullanımında Türkiye’deki erişim global ortalamaya göre birçok başlıkta hayli yüksek. Özellikle robot süpürge kullanımı yüzde 30 ile dünya ortalamasının (yüzde 14) iki katından fazla. İnternet bağlantılı akıllı ev aletleri (yüzde 23) ve internet bağlantılı dış güvenlik kamerası ve kapı zili (yüzde 20) de en çok erişilen akıllı ev cihazlar arasında yer alıyor.
Günlük hayatta kullanılan cihaz sayısı arttıkça sürdürülebilirlik endişeleri de gündeme geliyor. Katılımcıların yarısından fazlası çevre dostu bir cihaz için daha fazla ödemeye istekli. Ancak büyük çoğunluğu şirketlerin sürdürülebilirlik konusunda şeffaf olmadığı düşünüyor.
Türkiye’deki sonuçlardan ilgi çeken bazı başlıklar şöyle:
- 2017’den bu yana gerçekleştirilen araştırma verileri dikkate alındığında akıllı
telefona erişim oranının yüzde 95’e ulaştığı görülüyor. Nispeten yeni kategoriler
olan akıllı TV ve akıllı saat son 5 yıldır istikrarlı şekilde büyümeye devam etse de
büyüme hızında yavaşlama var. Her iki kategori için de 25-34 yaş grubu yüzde
52 ve yüzde 75 oranıyla en yüksek erişime sahip grup oldu. - Günlük kullanım oranları incelendiğinde bir önceki yıla göre en yüksek artış
gösteren kategoriler arasında sanal gerçeklik gözlüğü (2021’de yüzde 30’dan
2022’de yüzde 39’a) ve kablosuz kulaklık (yüzde 64’ten yüzde 70’e) bulunuyor.
Akıllı telefon (yüzde 88) ve akıllı TV (yüzde 78) ise en çok kullanılan cihazlar
olarak ilk sıralardaki yerlerini koruyor. - Kullanıcıların çoğunluğu sahip oldukları cihazların karbon ayak izi hakkında bilgi
sahibi olmak istemesine rağmen sadece yarısından azı şirketlerin doğru bilgiyi
açıklayacağına güveniyor. Katılımcıların yüzde 65’i şirketlerin karbon ayak izlerini
açıklamalarının zorunlu tutulması gerektiğini düşünüyor. Katılanların yüzde 52’si
çevre dostu bir cihaz karşılığında daha fazla ödemeye istekli olduğunu belirtiyor.
Dijital yorgunluk artıyor.
- Cihazların kullanıcıların günlük yaşamlarındaki zaman payları giderek artıyor ve
bu durum kullanıcıları da rahatsız ediyor. Katılımcıların yüzde 60’ı cihaz
kullanımına daha az süre ayırabilmeyi tercih edeceklerini söylüyor (Globalde
yüzde 40). Akıllı telefonunu uyanır uyanmaz kullanma (yüzde 70), cihaz kullanımı
yüzünden planladığından daha geç uyuyanlar (yüzde 65) ve akıllı telefonu yemek
sırasında kullananlar da (yüzde 52) kullanıcıların yarısından fazlasını kapsıyor.
- Tüm yaş gruplarında akıllı telefonlar çevrimiçi alışveriş ve kısa içerikler için ilk
tercih olsa da uzun içerikler için TV ilk sırada gelmeye devam ediyor. 18-24 yaş
grubu ise neredeyse tüm aktivitelerde telefonu tercih ediyor.
İkinci el pazarına ilgi az - Türk kullanıcılarının yüzde 88’i yeni telefon almayı tercih ederken yalnızca
yüzde 11’i kullanılmış telefonu tercih edeceğini belirtiyor. Bunda en büyük neden
kullanım ömrü (yüzde 36) olurken kullanılmış telefona (yüzde 34) ve satıcılarına
(yüzde 33) güvenmeme en önde gelen nedenlerden.
- Eski cep telefonlarını sattıklarını ya da takas yaptıklarını belirten katılımcıların
oranında ise dikkat çekici bir artış var. 2021’de yüzde 25 olan oran 2022’de
yüzde 32’ye yükseliyor. Bu oran global ortalamanın yaklaşık 2 katı.
5G beklentisi yüksek - Katılımcıların yüzde 75’i 5G özellikli bir cep telefonuna sahip ya da sahip olmayı
istiyor. Yüzde 71’i 5G’nin daha iyi ağ bağlantısı sağlayacağını düşünüyor. Yüzde
56’sı mevcut operatörünü 5G kapsamı doğrultusunda değiştirebileceğini
belirtiyor. Yüzde 50’si 5G hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığını söylüyor.
Oyun severlerin yaklaşık yarısı 35 yaş üstü - Yaş grubu bazında en yüksek oyun oynama oranı 25-34 yaş aralığı. Oyun
oynadığını belirten toplam katılımcı sayısının yüzde 49’u 35 yaş ve üzerinde. Bu
sonuç, cinsiyet dağılımı ile klasik bir oyuncu stereotipi olmadığını ve oyuncu
profilinin çeşitlendiğini gösteriyor.
- Oyun oynamak için ilk tercih edilen cihaz akıllı telefon (yüzde 72). Onu masa
üstü/diz üstü bilgisayarlar (yüzde 46) ve oyun konsolu (yüzde 32) takip ediyor.
Türkiye’deki katılımcıların oyun oynarken akıllı telefonu tercih etmesi, dünya
genelindeki yüzde 56 ortalamanın oldukça üstünde yer alıyor. Macera, bulmaca,
spor, yarış ve strateji en çok tercih edilen oyun türleri. Bulmaca oyunlarını
kadınlar erkeklere oranla 1,7 kat daha fazla tercih ediyor.
Türk tüketicisi reklamlı içerik sağlayıcılarını tercih ediyor. - Abonelik temelli isteğe bağlı video (SVOD) hizmetlerine olan ilgi pandemi
sonrasında da artmaya devam ediyor. Türkiye’deki katılımcıların yüzde 77’si en
az bir adet SVOD hizmetine üye olduklarını belirtirken abone olunan platform
sayısı geçen yıla göre yüzde 18 artış göstererek 2,6’ya ulaştı. Katılımcıların yüzde
50’sinin geçen yıl bir video hizmetine abone olmaları global ortalamanın aksine
Türkiye’de SVOD pazarının hala büyüdüğünü gösteriyor. - Maliyetle ilgili endişeler SVOD aboneliklerindeki en büyük kayıp. Bu yüzden de
kullanıcıların yarısına yakını reklam temelli video hizmeti (AVOD) modelini tercih
ediyor. Ekonomik sıkıntılar sonucu artan finansal endişe nedeniyle Türkiye’deki
katılımcıların yüzde 34’ü beraber yaşadıkları hane halkı dışındaki bir kişinin ücretli
aboneliğini paylaştığını belirtiyor. 18-24 yaş arasındaki kullanıcıların yaklaşık
yarısı (yüzde 45) video aboneliğini paylaşıyor.
Hedef pişmanlığı memnuniyete çevirmek
Deloitte Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Lideri Hakan Göl, Dijital Tüketici
Trendleri Araştırması’nın hayatımızda yeri giderek artan dijital ürünlere eğilimle
ilgili düzenli bilgi verdiğini söyledi. Tüketicilerin daha küçük ekranlı ve daha fazla
mobiliteye sahip cihazları giderek artan oranda tercih ettiklerini belirten Göl,
buna karşılık hayatlarının bu kadar içinde olmasına rağmen kullanıcıların ekran başında vakit geçirmekten pişman olduklarını kaydetti. “Pandemi dönemi cihaz penetrasyonunun arttığı 2021’den sonraki yatay seyir, hayatın yeniden dışarıya kaydığını gösteriyor. Tüketiciler sosyalleşmek için daha fazla zaman ayırıyor. Bu durum akıllı cihazlara ayrılan zamanı daha önemli hale getirecek. Cihaz ve içerik üreticileri, tüketici ilgisini kaybetmemek ve rekabetçi pazarda öne çıkmak zorunda. Tüketici akıllı cihazıyla geçirdiği zamandan pişmanlık değil memnuniyet duymak isteyecek. Bu nedenle tüketicinin cihazlarda geçirdiği zamanın değerli ve zenginleştirici olmasını sağlamaları gerekecek. Tüketici satın almaya karar verdiği teknoloji için yüksek kalite ve üst düzey deneyim arayacak. Cihazlar günlük yaşamda önemli rol oynamaya devam edecek” dedi.
