TÜBİTAK’ın her yaştan gökyüzü meraklısını buluşturduğu, açılışını Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ve Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak’ın yaptığı 4 gün 3 gece süren Gökyüzü Gözlem Etkinlikleri Antalya Saklıkent’te sona erdi. Gündüz güneş gözlemi ve birbirinden ilginç etkinliklere katılan, gece de uzayın derinliklerini keşfe çıkan bini aşkın katılımcı günün 24 saatini de dolu dolu geçirdi.
“TÜBİTAK’ın bütün bilim ve toplum faaliyetlerinin merkezine, odağına gençleri koyuyoruz”
Etkinliğin açılışını yapan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır gençlere, “Sizlere hakikaten çok özel önem arz ediyoruz. Çünkü bizim hayallerimizi hayallerimizin de ötesindeki başarıları bu ülkeye armağan edecek sizlersiniz.” mesajı verdi.
Bakan Kacır, “Bu inançla Türkiye’nin dört bir yanında Gençlik ve Spor Bakanımızla birlikte genel teknoloji atölyeleri kuruyoruz. Bu inançla dünyanın en büyük teknoloji festivallerini altı yıldır bu ülkede gerçekleştiriyoruz. TÜBİTAK’ın bütün bilim ve toplum faaliyetlerinin merkezine, odağına gençleri koyuyoruz. Bu inançla bu gökyüzü gözlemini her yıl daha da büyütüyor. Daha fazla gencimize ev sahipliği yapmaya gayret ediyoruz.” ifadelerini kullandı.
Bakırlıtepe’ye Ziyaret
İlk kez 1998 yılında Antalya Saklıkent’te düzenlenen Gökyüzü Gözlem Etkinliği, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı katkılarıyla TÜBİTAK’ın koordinasyonunda 25. kez gerçekleştirildi.
Gökyüzü Gözlem Etkinliklerinin ev sahibi yaklaşık 2000 metre yükseklikteki Antalya Saklıkent’te astronomi meraklıları, uzmanlar eşliğinde gökyüzünü inceleme ve Türkiye’nin en büyük gözlemevi olan ve en donanımlı teleskoplarının bulunduğu TÜBİTAK Ulusal Gözlem Evi (TUG) Yerleşkesi’ni gezme fırsatı buldu. Servislerle 2500 metre yükseklikteki Bakırlıtepe’de bulunan TUG’a giden ziyaretçiler RTT150 teleskopunu detaylı inceledi. Uzman astronomlar tarafından yapılan gözlemlere ilişkin bilgi alan katılımcılar manzaranın da tadını çıkardı.
TÜBİTAK Başkanı gün boyu ziyaretçilerle birlikteydi
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal da ziyaretçilerle birlikte Bakırlıtepe’deydi, çeyrek asırdır etkinliğin gerçekleştirildiğini ancak Cumhuriyetimizin 100, TÜBİTAK’ın 60. Yıl dönümü nedeniyle bu yılın özellikle önemli olduğuna dikkat çekti.
Katılımcılara “Sormaktan çekinmeyin” çağrısı yapan Mandal, “Sizin için en zor gelen ama aynı zamanda belki de en komik gelen hatta en basit gelen soruları dahi sormaktan çekinmeyin.” dedi.
14 yetkin hocamız ile seminerler ve paneller gerçekleşeceğine işaret eden Mandal, Gözlem şenliği etkinliğimiz sadece gece değil, gündüz de hem seminerlerimizle, hem de atölye çalışmalarımızla devam edecek. Gökyüzü sevdalılarına, uzay sevdalılarına ve bu sürece ve TÜBİTAK’a inanan, TÜBİTAK’ın çatısı altında bu etkinliğimize katılan tüm misafirlerimize teşekkür ediyoruz” ifadelerini kullandı.
TÜBİTAK Başkanı tüm gün hem etkinliklere katıldı, hem de katılımcılarla birebir ilgilendi. Çocuklarla sohbet eden Mandal onlarla birlikte atölye çalışmalarına da katıldı.
Etkinlik çadırlarına yoğun ilgi
TÜBİTAK bünyesindeki birimlerin katkılarıyla çeşitli atölye çalışmaları, deneyler gerçekleştirildi, yarışmalar yapıldı.
TÜBİTAK Etkinlik Çadırındaki Metaverse Etkinliği, Popüler Bilim Yarışması, Karbon-14 Analizi İle Yaş Tayini, Mikroskopta Farklı Materyallerin Uygulanması, Karbon Ayak İzi Ölçümü, CO2 Kaynakları ve Yutaklar, Eskişehir 5000 Ahşap Maket Yapımı, Roket Maketi, VR Sanal Gerçeklik Deneyimi ile TÜRKSAT 6A Maket yapımı atölyeleri, Ölç Kendini Etkinliği, Roket Devresi, Sanal Gerçeklik etkinliklerine katılımcılar, özellikle de çocuklar yoğun ilgi gösterdi. TÜBİTAK Popüler Bilim Yayınları standı da gün boyu ziyaretçi akınına uğradı.
Antalya Bilim Merkezi Çadırında Gökyüzü Bulmacası, Bilim Üsküdar Çadırında Kağıt Maket Uçak, Konya Bilim Merkezi Çadırında Anatomi Dedektifleri, Gaziantep Bilim Merkezi Çadırında Işığın Kırınımı Deneyi, GUHEM Çadırında Ahşap Maket Uçak, Deneyap Türkiye Çadırında ise Doğa Santrali etkinlikleri gerçekleşti.
Seminerlerle Bilinmeyene Işık Tutuldu
Sabah saatlerinde TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi Müdürü Kadir Uluç genel bir bilgilendirme yaptı. Ardından Prof. Dr. Faruk Soydugan Aynalardaki Yıldızlar başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Uzay araştırmalarının dünü, bugünü ve yarını Dr. Korhan Yelkenci ile ele alındı. Prof. Dr. Ethem Derman ise 7’den 77’ye astronomi konusunu masaya yatırdı. Prof. Dr. Talat Saygaç Neden Astronomi? Gökyüzü Gözlemi ve Uzay Bilimleri Bize Neler Kazandırır? Sorularını yanıtlarken, Prof. Dr. Cahit Yeşilyaprak Doğu Anadolu Gözlemevi’ni anlattı. Prof. Dr. Zeynel Tunca da gökyüzünü tanıtma amaçlı detaylı bir sunum gerçekleştirdi. Akşam saatlerinde ise tüm konuşmacılar bir araya gelerek ‘Bir astronoma sorun’ panelini düzenledi. Panelde uzmanlara katılımcılar tarafından sorular yöneltildi. Dr. Tuncay Özışık tarafından Dünyanın kendi etrafında ki bir tam dönüşünü bir yıldız üzerinden ölçerek bir günün gerçekten 24 saat mi olduğunu belirleyecek olan iki günlük bir deney ve ardından katılımcıların yoğun ilgi gösterdiği bir panel gerçekleştirildi.
Gök atlası nasıl kullanılır? Yıldızları nasıl teşhis edebiliriz?
Astronom Dr. Tuncay Özışık, gök atlasının nasıl kullanılması gerektiğini anlattı:
“Bu gök atlasının kullanım amacı tüm gök küresindeki 88 takımyıldızın hangi mevsimde, hangi aylarda, hangi saatlerde görülebilirliğini anlamanıza yarayan bir araç. Bu bir çeşit harita. Bu haritanın kenarında bir ayların olduğu daire var. Saatlerin olduğu da bir dilim var. Hareketli bir dilim. Siz herhangi bir anda açık bir gökyüzünde bu haritayı içinde bulunduğunuz Ay ve o anki saate göre ayarladığınızda bu daireyi bu gök atlısını başınızın üzerine kaldırıp baktığınız yön alta gelecek şekilde kendinizi pozisyon verirseniz, o anda başınızın üzerinde gördüğünüz takım yıldızlarını buradan birebir teşhis edebilirsiniz.”
Geleneksel Toplu Fotoğraf
Etkinlikte geleneksel toplu fotoğraf çekimi de gerçekleştirildi. En küçüğünden en deneyimlisine tüm gökyüzü meraklıları tek karede bir araya geldi
Gökyüzü tanıtımı
Havanın kararmasıyla birlikte katılımcılar teleskopların başına geçti ve gökyüzünün derinliklerini keşfetmenin tadını çıkardı. Çıplak göz ile takımyıldızları gökyüzü tanıtımı yapılırken, Mizar, Polaris, Antares, Vega gibi yıldızların, Ülker, Herkül gibi yıldız kümelerinin, Halka Bulutsusu gibi, Andromeda galaksisi gibi gök cisimlerinin, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün gezegenleri ve Ay teleskoplar ile gözlemlendi. Yıldızların mesajları ve meteorların kimyası gösterileri de düzenlendi.
Perseid Meteor Yağmuru Gözlendi
Dev gezegen Jüpiter’in çekimi sayesinde saatte 200 göktaşı oluşabilmesiyle oluşan Perseid meteor (göktaşı) yağmuru için beklenen gün geldi. Her yıl Ağustos ayında tanık olunan meteor yağmuru cumartesi gece yarısı en yoğun gözlemlendi. Bu eşsiz ana tanık olmak isteyenler Saklıkent’e akın etti, girişte uzun araç kuyrukları oluştu. Yastık ve yorganıyla gelerek açık havada meteor yağmuru izleyenler ilginç görüntüler oluştururken, Perseid meteor yağmuru izleyenleri büyüledi.
“Bu kadar güzel beklemiyorduk”
Katılımcılar ise etkinlikten memnun. 12 bin 500 başvuru içinden kura ile etkinliğe katılmaya hak kazananlar ne kadar şanslı olduklarını dile getiriyor.
“Güneşteki siyah lekelere baktık”
“Ben bu kadar güzel beklemiyordum. Güneşi gözlemledik. Güneşteki siyah lekelere baktık. Normalde siyah lekeler gözümüze çok küçük görünüyor ama güneşin büyüklüğünü düşününce dünyadan daha büyük olması çok ilginç, çok güzel.”
“TÜBİTAK’la büyüdü benim oğlum”
“On senedir başvuru yapıyorum ben, bıkmadan usanmadan bu sene nasip oldu. Oğlumla birlikte geldik. İMECE uydusunu yapıyor şu ansa. TÜBİTAK’la büyüdü benim oğlum. Meraklı Minik ile başladı, çocuklar için bütün kitapları, bütün puzzleları, yapbozları.“
“Türkiye’nin en büyük teleskobunu gördük”
“Şu an için Türkiye’nin en büyük teleskobunu gördük. Çok yüksekteyiz. Bulutların üzerindeyiz. Bizim için çok gerçekten çok önemli. Çünkü buraya gelebilmek bazen özel izin gerektiriyor ama biz buraya misafir olarak geldik. Bir sürü şeyi öğrendiğim için ve merak ettiğim şeyleri de burada görerek sorarak öğrendiğim için çok mutluyum.”
“Hayalleri sadece kurmak değil yaşamak gerekli”
“Hayalleri sadece kurmak değil yaşamak gerekli. Bu fırsatların devlet tarafından verilmesi büyük bir imkan. Bilhassa gelecek nesiller için de teşvik edilmesi, ailelerin çocuklarıyla gelmesinin yolu açılması harika.”
“Çocukların ufkunu açmak için geldik”
“Satürn’ü gözlemledik. Bambaşka bir deneyimdi bizim için. Daha önceki hayatımızda televizyonlardan, medyadan baktığımız şeyleri burada canlı olarak görmek farklı bir deneyim. Özellikle biz çocuklar için geldik. Onların ufkunu açmak onlara farklı bir deneyim, farkındalık kazandırmak için. Bu tecrübeyi yaşamak istedik. Herkese tavsiye ederim.”
“Merak duygumu arttırdı”
“Etkinlik genel anlamda yediden yetmişe bütün yaş gruplarına hitap edebilen, en çok da gençlerin merak duygusunu ekstra düzeylere taşıyabilen, süper ötesi bir etkinlik. Mesela ben buraya geldiğim zaman ilk başta burada gördüğüm teleskopları merak ediyordum. Ondan sonra hepsinde gözlemlere başladık. Gezegenleri gördüm. Gezegenler acaba nasıl oluştu? Ne yaptı? Ben şu anda onları merak ediyorum. Tabii ki burada göremiyoruz ama teknolojinin yettiği yere kadar ben bunları araştıracağım. Demek ki benim merak duygumu arttırdı. Böyle bin kişi var şu anda burada. Onların da merakını arttırdıysa bu bizi bir adım öne taşıyacak diye düşünüyorum.”
“Astronomiye ilgimiz vardı ama burada kat be kat arttı”
“Satürn çok etkileyiciydi. Astronomiye ilgimiz vardı ama burada kat be kat arttı tabii. Muhteşem bir etkinlik. Herkese tavsiye ederim, özellikle gençlere. Gerçekten de söylendiği kadar varmış. Gerçek bir yıldız haritasına bakıyoruz şu anda”
