Son birkaç senedir özellikle sosyal medya platformlarında dolaşan yalan haberler ve sahte hesaplar yüzünden bir çok internet kullanıcısı mağdur oldu. Coronavirus döneminde de durum değişmedi ve sahte hesaplar üzerinden yapılan korku salıcı haberler yüzünden endişeler gittikçe artıyor.
İnternet kullanıcılarının hangi habere veya hesaba inanması gerektiği konusunda sürekli olarak çelişkili içerikler yayınlanıyor. Bu yazımda bir hesabı veya haberi kendi yöntemlerim ile nasıl doğruladığımı anlatacağım.
Sahte hesaplar için: Mavi tike dikkat!
Önemli kişiler, kurumlar ve şirketler gibi kamuoyunda bilinen hesaplar genellikle o platformlar tarafından doğrulanıyor. Örneğin, Sağlık Bakanımız Sayın Fahrettin Koca’nın Twitter hesabı doğrulanmış bir hesap ve bu hesaptan yayınlanan tüm tweetler Bakanımız tarafından yazıldı kabul ediliyor. Yani bu hesap gerçekten bakanımız aracılığı ile yönetilmekte.
Mavi tik hemen hemen tüm platformlarda olan bir özellik. Dolayısı ile mavi tik bulunan hesaplardan yapılan açıklamaları yapan kişilerin gerçek olduğuna inanabilirsiniz.
Peki herhangi bir doğrulanma özelliği olmayan hesaplar için ne yapacağız?
Sosyal medya platformlarının doğrulama özellikleri tamamen kendi insiyatiflerine bırakılmış durumda. Açıkcası, siyasi kişiler dışında doğrulanmayı bekleyen bir çok ünlü biliyorum. Bu durumda ne yaptığımız kısaca anlatayım;
Öncelikle o kişinin diğer sosyal medya hesaplarını araştırıyorum. Özellikle Instagram ve Twitter platformlarının birbiri ile senkronize olup olmadığına dikkat ediyorum. Kullanıcı ismi, yapılan paylaşımlar, Twitter profilinin açılma tarihi gibi verileri kontrol edip kararımı ona göre veriyorum. Özellikle son dönemlerde doktorlarımız adına açılan bir çok sahte hesap bulunuyor. Burada bir doktorun açıklamasını okurken mutlaka profil adına ve diğer sosyal medya hesaplarını da dikkate alıyorum. Ayrıca, eğer üretilen içerik çok hassas bir konu ise yorumlarını da mutlaka okumaya özen gösteriyorum. Çünkü yapılan yorumlar bazen sahte hesapları deşifre eden nitelikte oluyor. Rakam ve güncel bilgi paylaşan hesaplar için de aynı verilerin birkaç güvenilir hesapta daha yayınlanmasını bekliyorum.
Haber kaynaklarında da seçici olmanın faydası var. Bazı haberleri çok abartı bulduğunuzda diğer kaynaklara da göz gezdirip en azından farklı kaynaklar aracılığı ile de konfirme edilmiş olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
Şimdi gelelim dolandırıcılara. Özellikle Twitter platformunu yoğun olarak kullanan dolandırıcılar genellikle bilinen marka veya kurumların isimleri ile insanları dolandırmaya çalışıyorlar. Bu tuzaklara düşmemek için basit detaylara dikkat etmeniz yeterli.
Öncelikle size para vereceğini söyleyen hesaplardan hemen şüphelenmelisiniz. Bu hesapların gerçekliğini profil ismine bakarak doğrulayabilirsiniz. Yukarıda verdiğim örnekte kendini E-DEVLET hesabı gibi göstermeye çalışan bir sahte hesabın profil ismine dikkat edelim. Aşağıda ise hesabın orjinalini görebilirsiniz;
Gördüğünüz gibi arada çok ciddi fark var. Biri doğrulanmış hesap iken, diğeri hiçbir konuda resmiyet taşımıyor. Bu yüzden size bir şekilde ödeme yapacağını belirten hesapların yönlendirdiği içeriklerin hiç birine tıklamamalısınız. Ben kişisel olarak bu hesapları denk geldikçe şikayet ediyorum. Sizin de bu fonksiyonu kullanmanızı öneririm.
Özellikle banka hesaplarının sahtelerini üreterek dolandırmaya çalışan hesaplar için de yapmanız gereken ilk şey hesapların doğrulanmış olmasına dikkat etmeniz. Şu an tüm banka hesapları platformlar tarafından doğrulanmış durumda. Yani profilinde mavi tik görmediğiniz hiçbir banka hesabını dikkate almamalısınız.
Tecrübelerim doğrultusunda kendimi nasıl güvene aldığım konusunda sizleri bilgilendirmeye çalıştım. Sizlerin de ayrı yöntemleri var ise yorumlarda paylaşabilirsiniz :)
