Virginia Tech üniversitesi öğrencilerinin rüyaları gerçek oluyor mu bilmiyoruz ama, artık kampüs içine sipariş ettikleri dürümleri artık drone kuryeler vasıtası ile alacaklar.
Google’ın ana şirketi Alphabet’ye ait Project Wing ile Chipotle Mexican Grill Inc.’in ortaklaşa planladıkları deneysel proje için Blacksburg Virginia’da bulunan Virginia Tech üniversitesi onayı vermiş.
Federal Havacılık İdaresi (FAA) de girişimi destekliyor. Bu deneysel dürüm-drone projesi, ABD’de gerçekleştirilen drone ile teslimat konusundaki en kapsamlı deney olacak. FAA özellikle son zamanlardaki drone kullanarak havacılık kurallarının ihlali, kamuya açık mekanlarda drone kullanımı ve benzeri konularda mevzuattaki boşluklar ve teknolojiye uyumsuzluklar yüzünden epey sorun yaşamıştı. Bu deney ile drone teslimatlarının gerçekten nasıl işlediği ve nerelerde sorun olduğu, hava trafiğinde, insan sağlığında ve kamu güvenliğinde ne gibi avantajlar ve sorunlar yarattığı anlaşılabilecek. Drone teslimatlar konusunda kendi çalışmalarını yapan Amazon.com ve Wal-Mart gibi devler de deneysel projeyi yakından izliyorlar. Amazon kendi drone teslimat testlerini İngiltere’de sürdürmeyi tercih ediyor.
Dürümler sıcak kalmalı
Project Wing’in başkanı Dave Vos, “Şimdiye kadar ilk defa insanların gerçekten istedikleri bir ürünü insanlara ulaştırmaya çalışacağız” diyor.
Project Wing, uçak gibi uçabilen veya helikopter gibi süzülebilen hibrit droneları kullanacak. Bir Chipotle yiyecek tırından ürünleri alıp sahiplerine götürecek olan dronelar yine aynı tırdan kontrol edilecek. Esas ölçümlenmek istenen metrikler navigasyon sistemlerinin kesinliği ve insanların tepkisi. Dronelar siparişi veren kişinin üzerinde, güvenli bir mesafede süzülecek ve siparişi vinç benzeri bir mekanizma ile kişiye ulaştıracak.
Deneyin bir bölümü de, Meksika usulü dürümleri böyle bir yolculukta korumak için nasıl paketlenmesi gerektiğini bulmak. Yiyecek, özellikle kargo olarak seçilmiş. Çünkü böyle projelerde en çok sorun çıkartan ürün yiyecekler. Bozulmamaları, soğumamaları (veya ısınmamaları), tasarımlarından, içeriklerinden bir şey kaybetmemeleri gerekiyor.
FAA’nın kılı kırk yaran regülasyonları
Geniş çaplı teslimatlardan önce şirketlerin FAA’yı, droneların birbirleri ile çarpışmayacakları, insanlara zarar vermeyecekleri ve robotik teknolojiler kullanarak kargolarını tam olarak istenilen yere zararsız bir şekilde bırakabileceklerini kanıtlamaları gerekiyor. FAA 20 Ağustos tarihinde drone kullanımına ilişkin yeni regülasyonlar yayınlamıştı. Bu regülasyonların drone kullanımına kapı açacağı düşünülmüş ancak regülasyonlar ilk etapta bu şekildeki uçuşlara izin vermemişti.
Dürüm droneları tamamen otonom bir şekilde uçuş yapacaklar, ancak gerekli anlarda kontrolü ele almak için çalıştıkları her an bir insan pilot, kontrol konsolunun başında bekleyecek. FAA ancak drone uçuşlarına bu şekilde izin veriyor.
İşin en zor kısmını ise yine FAA regülasyonları yaratıyor: FAA’ya göre droneların insanların üzerinden uçması yasak. Kıpır kıpır genç insanlar ile dolu bir üniversite kampüsünde dürüm siparişi götürürken nasıl droneların insanların üzerinden uçmadan bunu başarabilecekleri tam bir muamma. Ancak deneysel uygulama sonunda elde edilen veriler FAA ile paylaşılacak ve yeni regülasyonların yolu açılacak.
Alphabet, bu teknolojinin ekonomiyi ve yaşam tarzımızı kökten değiştirebileceği görüşünde. Yalnızca tüketicilerin alışveriş alışkanlıkları değişmeyecek, dünya genelindeki karbon emisyonları da ciddi şekilde azalacak.
Deneysel proje, Virginia Tech Üniversitesi’nin taşıma ve ulaşım teknolojilerinde lider olabilmesi için önemli bir adım olarak görülüyor. Rektör Timothy Sands bir röportajında “Bu konu basit gibi duruyor ama değil. Hem güvenlik açısından hem de kanuni açıdan halledilmesi gereken bir çok nokta var” diyor.
Projenin ölçümlemeyeceği şey ise, alçak irtifalı bir insansız hava aracı trafik kontrol sistemi yapmak. Projenin amaçları arasında bu kısım yok, çünkü bu iş için birbirinden habersiz drone kontrol merkezlerinin bulunması gerekiyor. Project Wing, NASA ile ortak olduğu başka bir projede böyle bir hava trafik sistemini test ediyor.
