Adrian Ward, geçen Kasım ayında kaybolmaya başlayana kadar, dokuz yıldır Austin, Teksas’ta güvenle araba kullanıyordu. Ward’un telefonu bozulmuştu ve Apple haritaları çalışmayı bırakmıştı. Ward aniden iyi bir arkadaşının evine giden yolu bile bulamamıştı. Bu da geçmişte teknolojiye ne kadar güvendiğini fark etmesine neden olmuştu. Ward: “Sadece içgüdüsel olarak haritayı açtım ve ne diyorsa onu yaptım” diyor. Bu durum, internet hafıza üzerine etkisini de düşündürdü.
İnternet hafızayı olumsuz yönde etkiliyor olabilir
Ward’un deneyimi yaygın bir şikayeti yansıtıyor: İnternet hafızamızı zayıflatıyor. Bu korku son birkaç yıldır yapılan birçok ankette ortaya çıktı ve hatta bir yazılım firmasının, dijital bir cihazın onu sakladığını bildiğiniz için bilgileri unutma deneyimi için ‘dijital amnezi’ terimini ortaya atmasına yol açtı. Geçtiğimiz yıl, Oxford University Press yılın kelimesinin ‘beyin çürümesi’ olduğunu duyurdu. Önemsiz çevrimiçi içerik tüketmenin neden olduğu birinin zihinsel durumundaki bozulma. İnternet hafıza üzerinde bu tür olumsuz etkiler yaratabilir mi, insanlar merak ediyor.
Massachusetts, Cambridge’deki Harvard Üniversitesi’nde hafıza üzerine çalışmalar yapan Daniel Schacter: “Dışarıda göreceğiniz şey, dijital amnezi hakkında her türden korkunç öngörüler ve ‘Artık kullanmadığımız için hafızamızı kaybedeceğiz’ gibi öngörüler olacak” diyor. Aslında, çeşitli çalışmalar daha karmaşık bir resim çiziyor. Bazıları İnternet ve dijital teknolojilerin belirli öğrenme ve hafıza görevlerindeki performansı bozduğunu veya başka şekillerde değiştirdiğini öne sürüyor: Örneğin, navigasyon için GPS cihazları kullanan kişiler rotaları hatırlamada daha kötü görünüyor. Austin’deki Teksas Üniversitesi’nde psikolog olan Ward, bilgileri Google’da aramanın insanlara kendi bilgilerine dair şişirilmiş bir his verdiğini buldu 1 . Ancak araştırmacılar, teknolojinin hafıza üzerinde daha geniş bir olumsuz etkiye sahip olduğuna dair ikna edici bir kanıt olmadığını söylüyor. Kuzey Carolina, Durham’daki Duke Üniversitesi’nde hafıza araştırmacısı olan Elizabeth Marsh, ‘Google bizi aptallaştırıyor’ gibi iddiaların “abartılı” olduğunu söylüyor. İnternet hafıza üzerinde her zaman zararlı bir etkiye sahip olmayabilir.
Yapay zekadaki (YZ) devrim bir dizi soru ortaya çıkarıyor. ChatGPT gibi araçları güçlendiren büyük dil modelleri (LLM’ler) hızla arama motorlarına ve diğer yazılımlara dahil ediliyor. Bu da çoğu insan için günlük deneyimlerin bir parçası haline geldikleri anlamına geliyor. Bunlar öğrenmeyi ve hafızayı geleneksel İnternet aramalarından daha derin şekillerde etkileyebilir. Marsh: “Bu ChatGPT olayı, bir Google tarayıcısına ‘Madagaskar’ın başkenti neresidir?’ yazmaktan gerçekten farklı olan başka bir teknoloji seviyesidir” diyor. İnternet hafıza ve öğrenme üzerindeki etkilerini daha komplike hale getirebilir.
