İsveç’te petrol depolamak için inşa edilen eski yeraltı mağaraları, yenilikçi bir yaklaşımla sıcak su depolama alanlarına dönüştürüldü. Bu dönüşümle toplamda 13 GWh kapasiteli bir enerji depolama sistemi kurulmuş oldu. Västerås şehrindeki 160 bin nüfuslu bölgede yer alan ve binaların %98’ini merkezi ısıtma sistemine bağlayan bu tesis, hem sürdürülebilir enerji kullanımına katkı sağlıyor hem de sistem verimliliğini artırıyor. Tesis, başlangıçta elektrik ve ısı üretimini bir arada gerçekleştiren CHP (Kombine Isı ve Güç) sistemi olarak 1960’larda inşa edilmiş, zamanla daha çevreci enerji kaynaklarına yönelmiştir.
İsveç, eski petrol mağaralarını sıcak su deposuna dönüştürecek
Başlangıçta fosil yakıtları depolamak için kullanılan mağaralar, petrol krizleri ve savaş tehdidi gibi durumlara karşı bir önlem olarak inşa edilmişti. Ancak geçen yıllarda bu alanlar kullanılmaz hale gelmiş, kömür gibi alternatif yakıtlar devreye alınmıştı. Günümüzde ise kömür kazanlarının büyük bölümü yedekte tutulurken tesis, biyoyakıt, pelet ve geri dönüştürülmüş odun gibi kaynaklardan enerji üretecek şekilde modernize edilmiştir. Sadece yüksek talep anlarında bir fosil yakıt kazanı devreye alınmak üzere hazır bekletilmektedir.
Yaz aylarında, merkezi ısıtma tesisleri sıcak su ihtiyacı için sürekli çalışmaya devam ettiğinden enerji tüketiminde dalgalanmalar yaşanmaktaydı. Bu sorunu çözmek amacıyla tesis, 95°C sıcaklıkta su depolamak üzere eski petrol mağarasını yeniden yapılandırdı. Yaklaşık 300 bin metreküplük alan temizlenip sıcak ve soğuk suyu ayıran bir boru sistemi kuruldu ve depo, enerji depolamak için kullanılmaya başlandı. Üretilen fazla enerji yaz aylarında burada saklanarak soğuk kış günlerine taşınıyor. Sistem öylesine etkili çalışıyor ki -20°C’ye varan soğuklarda dahi şehrin tüm enerji ihtiyacını karşılayabiliyor.
Depolama sistemi, çevresindeki kaya ve toprağı ısıtarak bu bölgeden minimum düzeyde ısı kaybı yaşanmasını sağlıyor. Ayrıca, depo o kadar büyük bir kapasiteye sahip ki içerdiği sıcak su miktarı, şehri iki hafta boyunca kesintisiz ısıtabiliyor. Projenin toplam maliyeti 15,5 milyon doları bulurken, şirket bu sistemi günlük enerji fazlasını depolamak veya aniden artan talebi karşılamak amacıyla şarj ve deşarj döngüsüyle kullanıyor. Aynı zamanda gelecekte bu sisteme entegre edilecek 100 MW kapasiteli bir elektrik batarya tesisi planlanıyor. Haziran 2024’te sıcak suyla doldurulmaya başlayan bu devasa depo, Eylül 2024’te faaliyete geçerek yenilenebilir enerjiye dayalı merkezi ısıtma sistemlerinin önemli bir parçası haline gelmiştir.
