Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) son raporuna göre, 2024 yılı, kömür kullanımı açısından yeni bir rekorla tamamlandı. Dünya genelinde 8,7 milyar tonla zirve yapan kömür tüketimi, COVID-19 pandemisiyle düşen talebin ardından yeniden toparlanarak hızla artış gösterdi. Bu artışın temelinde, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden sonra küresel gaz piyasasında yaşanan fiyat yükselişleri bulunuyor.
Kömür tüketimi rekor seviyeye geldi
Özellikle Çin ve Hindistan gibi ülkelerde kömür talebindeki artış, bu yükselişte belirleyici oldu. Çin, bu yıl kömür talebinde yüzde 1’lik bir artışla 4,9 milyar ton seviyesine ulaşarak dünyadaki toplam talebin önemli bir kısmını oluşturdu. Hindistan ise kömür kullanımını yüzde 5 oranında artırarak 1,3 milyar tonluk seviyeye ulaştı.
2024 yılı aynı zamanda 1,5 derece sınırının ilk kez aşıldığı ve kaydedilen en sıcak yıl olarak iklim krizine dair endişeleri daha da artırdı. Kömür kullanımı nedeniyle artan karbon emisyonları, küresel ısınmayı tetikleyen önemli bir faktör olarak öne çıkarken, özellikle elektrik üretimi için kömüre olan yüksek talep dikkat çekiyor. Ajansa göre bu yüksek talebin 2027 yılına kadar sürebileceği ancak uzun vadede düşüşe geçebileceği öngörülüyor.
Gelişmiş ekonomilerde ise kömür talebi çoktan zirve yaptı ve gerileme sürecine girdi. ABD, Kanada ve Avrupa Birliği ülkelerinde doğal gazın daha ucuz bir enerji kaynağı olarak tercih edilmesi ve karbon azaltım politikalarının sıkılaşması, kömür kullanımını azaltıyor. Örneğin, 2024 yılında ABD’de kömürle enerji üretimi yüzde 5, Avrupa Birliği’nde ise yüzde 12 oranında düşüş gösterdi. Buna karşın, Çin’in yenilenebilir enerji ve nükleer santral yatırımlarını artırarak kömüre olan bağımlılığını azaltmaya yönelik stratejileri dikkat çekiyor. Ancak, mevcut durum, iklim hedeflerine ulaşmanın önündeki en büyük engellerden biri olmaya devam ediyor.
