CERN’in ünlü Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’ndan gelen son haber, bilim dünyasını heyecanlandırdı. ALICE deneyi kapsamında çalışan araştırmacılar, bugüne kadar keşfedilmiş en ağır antimadde parçacığı olan antihiperhelyum-4’ü gözlemlediklerini açıkladı. Bu çığır açıcı keşif, evrenin temel yapı taşları ve oluşumuyla ilgili önemli sorulara yeni bir ışık tutma potansiyeli taşıyor.
CERN deneyindeki en ağır antimadde parçacığı tespit edildi
Antihiperhelyum-4, adeta hiperhelyum-4 maddesinin egzotik bir karşıt versiyonu gibi tanımlanıyor. Bu parçacık, iki antiproton, bir antinötron ve kararsız bir atom altı parçacık olan antilambda’dan oluşuyor. Bu keşfe olanak sağlayan deney, 2018 yılında LHC’de kurşun iyonlarının ışık hızına yakın bir hızda çarpıştırılmasıyla gerçekleştirildi. Çarpışma sırasında, evrenin doğum anındaki aşırı sıcak koşullar yeniden yaratılarak yeni parçacıkların ortaya çıkması sağlandı.
Ardından gelişmiş makine öğrenimi algoritmaları, elde edilen verileri detaylı bir şekilde inceleyerek antihiperhelyum-4’ün izlerini tespit etti. İlginç bir şekilde, aynı deneyde daha hafif bir antimadde türü olan antihiperhidrojen-4 de gözlemlendi ve bu parçacıkların kütlesi titizlikle ölçülerek fizik teorileriyle olan uyumu doğrulandı.
Bilim insanları, madde ve antimaddenin evrenin Büyük Patlama sırasında eşit miktarda oluştuğunu düşünüyor. Ancak bu ikili her zaman birbirini yok ederek saf enerjiye dönüşüyor. Şu anki evrenin büyük oranda normal maddeden oluştuğu, antimaddenin ise oldukça az bir miktarda varlığını sürdürdüğü gerçeği, modern fiziğin en büyük gizemlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. Büyük Patlama’nın hemen sonrasında madde-antimadde arasındaki bu denge nasıl bozuldu? CERN deneyleri ve antihiperhelyum-4 gibi parçacıkların keşfi, bu soruya yanıt bulma yolunda atılmış çok önemli adımlar olarak değerlendiriliyor.
