Avrupa Birliği, uzay tabanlı iletişimde stratejik bağımsızlığını sağlamak ve Elon Musk’ın Starlink projesine rakip olmak amacıyla yeni bir uydu ağı projesini başlattı. IRIS² (Infrastructure for Resilience, Interconnectivity and Security by Satellite) adı verilen bu proje kapsamında, alçak ve orta dünya yörüngelerine 280’den fazla uydu yerleştirilmesi planlanıyor. Bu girişim, Avrupa’nın uzaydaki yeteneklerini genişletme hedefinin bir parçası olarak Galileo navigasyon sistemi ve Copernicus Dünya gözlem ağının ardından üçüncü büyük uzay yatırımı olma özelliğini taşıyor.
Avrupalı Birliği, Starlink’e rakip uydu ağı projesini başlattı
IRIS² projesinin toplam maliyeti 10,6 milyar euroyu buluyor. Bu bütçenin 6 milyar euroluk kısmını Avrupa Birliği karşılayacak. Bunun yanında, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) projeye 550 milyon euroluk bir destek sağlayacak. Özel sektör ise finansmanın 4 milyar euroluk bölümünü üstlenerek sürece katkıda bulunacak. Projenin hayata geçirilmesi, Eutelsat, Hispasat ve SES gibi Avrupa merkezli üç büyük uydu operatörünün ortaklık yaptığı bir konsorsiyum tarafından gerçekleştirilecek. Proje takvimine göre, ilk uydunun fırlatma tarihi 2029 yılı olarak belirlendi.
Avrupa Birliği’nin bu projeyle ulaşmak istediği en önemli hedeflerden biri, kıtanın uzay tabanlı iletişimde stratejik özerkliğini sağlamak ve mevcut teknolojilere bağımlılığı azaltmaktır. Günümüzde SpaceX tarafından geliştirilen Starlink ağı, alçak dünya yörüngesinde faaliyet gösteren uyduların neredeyse üçte ikisini oluşturuyor ve büyük bir küresel etkiye sahip durumda. Avrupa’nın uydu üreticileri, Starlink’in geniş ölçekli başarısı karşısında rekabet etmekte zorlanırken, büyük ticari uydulara olan talepte de düşüş yaşanıyor. Bu bağlamda IRIS² projesi, sadece teknik açıdan değil ekonomik ve stratejik açıdan da büyük önem taşıyor.
IRIS² ağı, kıta genelinde geniş bant internet hizmeti sunmanın ötesine geçerek sivil, ticari ve askeri amaçlarla kullanılabilecek güvenilir ve yüksek hızlı iletişim altyapısı oluşturmayı hedefliyor. Proje, dijital dönüşüm sürecinde Avrupa’yı küresel ölçekte daha rekabetçi hale getirmekle birlikte güvenlik odaklı iletişim hizmetlerini de destekleyecek. Özellikle kriz anlarında ve kritik altyapıların güvenliğinde büyük bir rol oynayacak bu sistem, Avrupa Birliği’nin siber güvenlik kapasitesini de güçlendirmeyi amaçlıyor.
Proje kapsamında geliştirilecek uydular, alçak dünya yörüngesinde konumlandırılacak ve böylelikle gecikme süresi oldukça düşük, hızlı ve güvenilir internet hizmeti sağlanabilecek. Öte yandan bu ağ, uydu teknolojilerini bir üst seviyeye taşıyarak Avrupa’nın dijital altyapısını güçlendirecek ve hem kamu hem de özel sektör için yeni fırsatlar yaratacak. IRIS² projesi, teknolojik yeniliklerin yanı sıra ekonomik kalkınma ve istihdam açısından da önemli katkılar sunacak. Böylece Avrupa, uzaydaki rekabet gücünü yeniden kazanarak hem kendi pazarında hem de küresel pazarda daha güçlü bir konum elde etmeyi hedefliyor.
