Bilim insanları, evrenin başlangıç dönemlerinde son derece hızlı büyüyen bir kara delik keşfetti. “LID-568” adı verilen bu kara delik, Büyük Patlama’dan yalnızca 1,5 milyar yıl sonra var olmuş ve 7,2 milyon Güneş kütlesine ulaşmış durumda. Olağanüstü bir hızla büyüyen LID-568, Eddington sınırının tam 40 katı hızla maddeyi kendine çekiyor. Bu keşif, evrendeki süper kütleli kara deliklerin nasıl oluştuğunu ve büyüdüğünü anlamada büyük bir adım olarak değerlendiriliyor.
Evrenin en hızlı büyüyen kara deliği keşfedildi
Eddington sınırı, astronomide, gök cisimlerinin kütle çekim gücü ile radyasyon basıncı arasındaki dengeyi ifade eder ve kara deliklerin madde biriktirme hızını sınırlar. Normalde, bu sınır aşıldığında radyasyon basıncı o kadar artar ki, yeni madde kara deliğe çekilmek yerine dışa itilir. Ancak LID-568, bu sınırı aşarak çok daha hızlı bir büyüme gösteriyor.
Bu ilginç kara delik, James Webb Uzay Teleskobu’nun eski verileri üzerinde yapılan bir analiz sırasında keşfedildi. Webb’in kızılötesi algılama yeteneği sayesinde görünmez durumda olan bu kara delik, X-ışını spektrumunda parlak bir şekilde gözlemlendi. LID-568’in yerini belirlemek için Webb’in NIRSpec cihazındaki tümleşik alan spektrografı kullanıldı. Bu araştırmaya katılan Dr. Emanuele Farina, Webb olmasaydı LID-568’in tespit edilmesinin mümkün olmayacağını belirtti.
Bu keşif, süper kütleli kara deliklerin küçük “tohumlardan” nasıl büyüyebileceğine dair önemli bilgiler sağlıyor. Dr. Hyewon Suh, bu kara deliğin Eddington sınırını aşarak büyümesinin, kara deliğin başlangıçta hafif veya ağır bir tohumdan başlamasına bakılmaksızın, kütlesinin büyük bir kısmını tek bir hızlı beslenme süreciyle kazanabileceğini gösterdiğini ifade etti. Bilim insanları, LID-568’in emilim sonucu ortaya çıkan enerjiyi serbest bırakma yeteneği sayesinde, aşırı dengesiz hale gelmesini engellediğini düşünüyor ve gelecekte Webb ile bu kara deliğin nasıl Eddington sınırını aştığını anlamak üzere daha fazla gözlem yapmayı planlıyor.