Intel, teknoloji sektöründe tarihinin en zor dönemlerinden geçerken ABD hükümetinin dikkatini üzerine çekiyor. Görünüşe göre, ülkenin en büyük çip üreticilerinden biri olan Intel’in mali durumu daha da kötüleşirse, ABD’li yasa yapıcılar şirkete destek sağlamak için farklı seçenekler değerlendirecek. Bu olası yardım paketi, 2024 sonunda en az 8,5 milyar dolarlık bir destek sunan CHIPS Yasası’nın sunduğu yardımların ötesine geçecek. “Batmayacak kadar büyük” ifadesiyle tanımlanan bu durum, genellikle bazı büyük firmaların, ekonomi üzerindeki etkileri nedeniyle iflas etmelerine izin verilmeyecek kadar kritik olduğunu ifade ediyor. 2008’deki küresel finansal kriz döneminde, benzer şekilde büyük finansal kuruluşlar devlet tarafından desteklenmişti.
ABD hükümeti, Intel’i batmaktan kurtarabilir mi?
ABD’li yetkililer, Intel’in ekonomik stratejik değerinin altını çizerken, bu ihtiyati destek tedbirleri henüz sadece olasılık olarak masada tutuluyor. Intel, bu yılın üçüncü çeyreğinde büyük zarar açıklasa da gelirlerini beklentilerin üzerinde artırmayı başardı. 1968’de kurulan ve zaman içinde birçok dönüm noktasına imza atan şirket, şu anda kuruluşundan bu yana geçirdiği en büyük yeniden yapılanma sürecinden geçiyor. ABD’nin Çin ile yüksek teknolojiler alanında küresel liderlik yarışında olduğu bir dönemde Intel, hem çip tasarımı hem de üretimi gerçekleştiren tek Amerikan firması olarak ülke için stratejik bir rol oynuyor. AMD ve Nvidia gibi büyük Amerikan şirketleri yalnızca çip tasarımı yaparken, üretimlerini farklı firmalara devrediyorlar.
Intel’in çökmesi halinde ABD, gelişmiş çip üretiminde TSMC ve Samsung gibi yabancı firmalara bağımlı hale gelebilir. Bu firmaların ABD’de tesisleri bulunsa da üretim kapasiteleri sınırlı; ayrıca Tayvan ve Güney Kore’nin Çin’e coğrafi yakınlığı da stratejik risk oluşturuyor. Intel, ABD ekonomisi ve savunma sanayi için de önemli bir yere sahip; 2023 yılı itibarıyla 40 milyar doları aşan ihracat geliriyle ülkenin en büyük ihracatçılarından biri konumunda. Aynı zamanda Savunma Bakanlığı’nın Secure Enclave programı kapsamında ordunun çip ihtiyacını karşılıyor. İş gücü anlamında da ülkeye katkı sağlayan şirket, 16.000 çalışanını işten çıkarmış olmasına rağmen halen 120.000’den fazla kişiye istihdam sağlıyor.
Bazı uzmanlar, Beyaz Saray’ın 2008 yılında otomotiv devleri Chrysler ve General Motors’a sağladığı mali yardımlara yönelik çekinceleri hatırlatarak Intel için benzer bir yaklaşım sergileyebileceğini belirtiyor. Bunun yerine, hükümetin özel sektörde birleşmeleri teşvik edebileceği ifade ediliyor. Qualcomm ve Arm’ın Intel’in bir kısmını satın almakla ilgilendiği konuşulsa da, Intel’i bölmenin uzun vadede fayda sağlamayacağı da dile getiriliyor.
Intel’in geleceği belirsizliğini korusa da şirket 18A üretim sürecinde ilerlemeye devam ediyor. Henüz büyük bir üretim anlaşması açıklanmasa da Amazon ve diğer iki büyük şirketin yeni nesil yarı iletkenler için Intel’in bu teknolojisini kullanmayı taahhüt ettikleri belirtiliyor.
