Son yapılan araştırmalara göre, Uranüs’ün uydusu Miranda’nın yüzeyinin altında sıvı halde bir okyanus bulunma olasılığı var. Bu keşif, Miranda’nın yapısı ve tarihine dair yaygın kabul gören birçok varsayımı sarsarken, uydunun Güneş Sistemi’nde potansiyel yaşam barındırabilecek nadir cisimlerden biri olabileceğini düşündürüyor. Johns Hopkins Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’ndan gezegen bilimci Tom Nordheim ve ekibine göre, Miranda gibi küçük bir uydunun içinde okyanus bulunması, gezegen sistemimizin en uzak köşelerinde dahi yaşam barındırabilecek ortamların var olabileceğini kanıtlar nitelikte.
Uranüs’ün uydusu Miranda’da okyanus mu var?
Miranda’ya yönelik ilginç keşiflerin başlangıcı 1986 yılında Voyager 2 uzay aracının çektiği görüntülere dayanıyor. Bu görüntüler, uydunun güney yarım küresinde son derece sıradışı jeolojik yapılar ortaya koydu. Dik yamaçlarla çevrili çukurlar, sırtlar ve çatlaklarla kaplı olan yüzeyi, adeta “Frankenstein” benzeri bir görüntü oluşturuyordu. Bilim insanları, bu karmaşık yapıların, gelgit kuvvetleri ve uydu içinde meydana gelen ısınma ile şekillendiğini düşünüyor.
Voyager 2’nin görüntüleri üzerinde çalışan araştırma ekibi, Miranda’nın iç yapısını modelleyerek uydunun yüzeyinde gözlemlenen çatlak ve sırtların, yaklaşık 100-500 milyon yıl önce var olmuş geniş bir okyanusla ilişkili olabileceğini belirledi. Bu okyanusun yaklaşık 100 kilometre derinliğinde olduğu, üzerinin ise 30 kilometreden kalın olmayan bir buz tabakası ile kaplı olduğu düşünülüyor. Sadece 235 kilometre yarıçapındaki bir uydu için oldukça şaşırtıcı olan bu yapı, Miranda’nın iç sıcaklığını artıran Uranüs’ün diğer uydularıyla olan yerçekimsel etkileşimlerinden kaynaklanıyor olabilir. Tıpkı Jüpiter’in uyduları Io ve Europa arasındaki rezonans gibi, Miranda ve komşu uyduları arasında da bir dönem benzer bir rezonans bulunuyordu. Bu rezonansın sonucu olarak meydana gelen düzenli gelgit kuvvetleri, uydunun iç yapısında ısı oluşumuna neden olmuştu.
Zamanla bu rezonans bozulduğunda Miranda soğumaya başladı, ancak araştırmacılar iç yapısının henüz tamamen donmadığını öne sürüyor. İç okyanusun tam anlamıyla donması halinde yüzeyde daha fazla çatlağın görülmesi gerekirdi, bu da Miranda’nın yüzeyinin altında hala bir okyanus olabileceğine işaret ediyor.
Miranda’nın küçük boyutu ve yaşlı yapısıyla donmuş bir buz yığını olduğu düşünülüyordu, ancak bu yeni keşif, bilim insanlarının Güneş Sistemi’ndeki uydu oluşumlarına dair bildiklerini sorgulamalarına neden oluyor. Bu durum, Satürn’ün uydusu Enceladus ile benzer bir örnek oluşturuyor. Cassini uzay aracı 2004 yılında Enceladus’a ulaştığında, bilim insanları donmuş bir buz ve kaya yığınıyla karşılaşmayı beklerken, aktif bir yüzey ve su buharı püskürmeleri ile karşılaştılar. Bugün Enceladus, Dünya dışı yaşam arayışının en umut verici hedeflerinden biri olarak görülüyor. Miranda’daki potansiyel okyanus keşfi, Uranüs’ün gizemli uydusunu da bu umut verici cisimler arasına dahil edebilir.
