Bugün mobil cihaz pazarında sadece Apple ve Google’ı konuşuyorsak, bunda Google’ın parmağı var. En azından Avrupa Komisyonu böyle düşünüyor. Bu nedenle Komisyon, sunduğu açık kaynaklı Android platformunu, üreticilere yeterli serbestliği sağlamadığı gerekçesiyle Google’ı tekelcilikle suçluyor. Üstelik bu suçlamalar artık yasal bir zemin kazandı, Google antitröst davası başladı.
Antitröst davası olarak da bilinen bu tip davalar, teknoloji devlerinin yabancı oldukları süreçler değil. Daha önce Apple e-kitap alanında, Microsoft ise işletim sistemleri pazarında dominant rolünü suistimal ettiği gerekçesiyle benzer davalarla yargılanmıştı. Google’a açılan davada da yine şirketin, Android ile elde ettiği baskın konumu kullanarak kendi uygulamalarını rakipsiz hale getirmesinden şikayet ediliyor.
Avrupa Rekabet Komisyonu Şefi Margarethe Vestager’in yaptığı açıklamada, Google’ın mobil pazarda kendi dominant pozisyonunu korumak ve genişletmek için genel bir strateji yürüttüğüne dikkat çekilirken, şirketin bu konumu suistimal ettiği ve bu nedenle rekabete zarar vererek, inovasyonun önünü kestiği belirtiliyor. Komisyonun yayınladığı basın bildirisinde ise üç maddeyle tekel kurma iddiaları somut örneklere dayandırılıyor.
Google antitröst davası üç ana iddia ile başladı:
- Google üreticilere Google Arama ve Chrome tarayıcı uygulamalarını cihazlarında önyüklü olarak sunma ve Google’ın arama motorunu cihazın varsayılan arama servisi olarak kullanma zorunluluğu getiriyor.
- Android açık kaynak kodlarını kullanarak geliştirilen diğer işletim sistemlerinin yüklü olduğu akıllı telefonların satışa sunulmasını önlüyor.
- Üreticilere ve mobil ağ operatörlerine, cihazlara sadece Google Arama uygulamasını önyüklü sunmaları karşılığında mali teşvik sağlıyor.
Avrupa Komisyonu tarafından öne sürülen bu üç iddia da oldukça ciddi görünüyor. Peki, bu iddialara karşı Google tarafı ne diyor? Teknoloji devinin kıdemli başkan vekili Kent Walker, Android’in açık kaynaklı yazılım ve açık inovasyonu esas alan kayda değer ve sürdürülebilir bir ekossitem oluşmasına destek olduğunu belirtiyor ve ekliyor: “Avrupa Komisyonu ile birlikte çalışarak, Android’in hem rekabete hem de tüketicilere fayda sağladığını göstermeyi umuyoruz. İş modelimizin üreticilere düşük maliyetli cihazları yüksek esneklik ile pazara sunma olanağı sağladığına da inanıyoruz. Aynı zamanda son kullanıcılar da kendi mobil cihazları üzerinde benzersiz bir kontrole sahip oluyor.”
Bir yıllık soruşturma tamamlandı
Davaya kaynak olan soruşturma tam bir yıl önce, Nisan 2015’te başlamıştı. Google eğer suçlu bulunursa, 2015 yılının toplam gelirlerinin yüzde 10’una denk gelen 7,4 milyar dolarlık bir ceza ödemek durumunda kalacak. Teknoloji devinin yasal savunmasını sunması için 12 hafta süresi bulunuyor.
Android ile geliştirilen iş modelinde, Google mobil işletim sistemini ücretsiz olarak sunuyor. Bu sistemi kullanan cihazlarda önyüklü gelen YouTube, Google Haritalar, Gmail ve Arama gibi uygulamalarda görüntülenen reklamlardan gelir elde ediyor. Suçlu bulunması durumunda sadece ceza ödemesi değil, aynı zamanda bu sistemi (en azından Avrupa genelinde) değiştirmesi gerekecek.
