Ticaret Bakanlığı, sosyal medya influencerlarının reklam faaliyetlerini yakından takip ederek tüketici haklarını korumak için önemli adımlar atıyor. Ticaret Bakanlığı’ndan influencer faaliyetleri bu şekilde daha sıkı denetime tabi tutuluyor. Bakanlık, yapay zeka destekli bir sistemle reklam içeriklerini tarayarak, mevzuata aykırı paylaşımları tespit ediyor.
Son dönemde artan şikayetler üzerine Ticaret Bakanlığı'ndan influencerlara yönelik cezaların artırılması gündeme geldi. 2024’ün ilk yarısında 11 influencera toplamda 6 milyon lira cezauygulandı. Geçtiğimiz yıl ise bu rakam 5 influencer için 1 milyon 352 bin 808 lira olmuştu. Cezaların artmasının nedeni olarak, influencerların reklam olduğunu belirtmeden ürün veya hizmet tanıttıkları paylaşımların tespit edilmesi gösteriliyor.
Yapay zeka ile denetim güçleniyor
> denetiminde kullanılan 2022’de başlattığı “Sosyal Medya Reklamlarının Yapay Zeka ile Taranması Projesi” sayesinde, influencerların reklam olduğunu açıkça belirtmediği paylaşımların oranı yüzde 57’den yüzde 11’e düşürüldü. Bu proje, reklam içeriklerinin mevzuata uygunluğunu sağlamakta kritik bir rol oynuyor.
Cezalar neden veriliyor?
Influencerlara uygulanan cezaların temel nedenleri arasında;
- Örtülü reklam yapılması: Ürünü veya hizmeti doğrudan belirtmeden tanıtan paylaşımlar,
- Sağlık beyanları: Ürünün sağlık sorunlarına çare olduğu yönünde yanıltıcı bilgiler,
- Yasaklı ürünlerin tanıtımı: Tütün, alkol gibi yasaklı ürünlerin reklamı,
- Kozmetik ürün tanımını aşan ifadelerin kullanılması: Ürünün tıbbi özelliklere sahipmiş gibi gösterilmesi,
- Takviye edici gıda reklamlarında mevzuata aykırı ifadeler: Ürünün hastalıkları tedavi ettiği gibi yanlış bilgilerin verilmesi,
Tüketiciler daha bilinçli hale geliyor
Ticaret Bakanlığı’ndan influencer denetimlerine devam edilmekte ve bunun etkisi Reklam Kurulu’nun analizlerine göre, sosyal medya kullanıcıları reklamların farkındalığı konusunda daha bilinçli hale geldi. Bu durum, tüketici şikayetlerinde artışa neden oldu. Şikayetler, uzmanlar tarafından değerlendirilerek gerekli durumlarda idari yaptırımlar uygulanıyor.
Enflasyon etkisiyle birlikte, mevzuata aykırı reklam yapan bir influencera uygulanan ceza tutarı da arttı. 2023’te 347 bin 128 lira olan bu ceza, 2024’te 550 bin 59 liraya yükseldi. Ticaret Bakanlığı, influencerların haksız ve yanıltıcı reklamlar yapmalarını engellemek için denetimlerini sıklaştırarak tüketici haklarını korumaya devam edeceğini açıkladı.
