Netflix gibi çok sayıda ülkede telif hakkı içeren yayınlar yapan şirketler için önemli bir yenilik gelmek üzere. Bugüne kadar kullanıcılar aboneliği aldıkları ülkenin dışına çıktıklarında, bu hizmeti almak için gittikleri ülkede tekrar abone olmak durumunda kalıyordu. Avrupa Komisyonu’nun dijital telif haklarıyla ilgili yeni düzenlemesi bu durumun önüne geçerek kullanıcıların lehine bir durum oluşturmayı amaçlıyor. Güncel tabloya bakıldığında Avrupa’daki kullanıcıların yüzde 30’unun film, TV dizileri ve çeşitli video içeriklerine çevrimiçi hizmet sağlayıcılar ile ulaşıyor.
Konuyla ilgili bir değerlendirmede bulunan Esin Avukatlık Ortaklığı’ndan Av. Mine Güner; Avrupa Birliği’nin, Dijital Tek Pazar Stratejisi kapsamında AB üyesi ülkelerin vatandaşlarının online hizmetlere erişimi kolaylaştırmayı amaçladığını dile getiriyor. Yeni mevzuat sonrasında oluşacak durumu; “Online içerik sağlayıcı platformlara AB ülkelerinden birinde üye olan bir kişi, kendi ülkesi dışındaki bir AB ülkesine gittiğinde, aynı üyelik şartları ile hizmeti almaya devam edebilecek. 2017 yılında uygulamaya geçmesi öngörülen bu mevzuat ile birlikte internet çağına uyumlu ve modernize edilmiş bir telif hakları düzenlemesi hedefleniyor. Uygulamanın temel amacı, hem tüketicileri AB üyesi bir ülkede üye oldukları ve ücretini ödedikleri bir sisteme diğer AB ülkelerinde de yasal olarak ulaşmalarını sağlamak hem de hak sahiplerinin haklarını daha iyi izlemek ve korumak. Aslında böylelikle, dijital platform üyelerinin ülke değiştirdiğinde üyeliklerine VPN üzerinden devam etmeleri de engellenmiş olacak.” sözleriyle yorumluyor.
AB’nin bu çalışmasının Türkiye’ye de olumlu bir etkisi olacağına inandıklarını ifade eden Güner, bu faydanın özellikle VPN kullanımı ile telif haklarının korunmasına ilişkin gri alanın açıklığa kavuşturulmasında görüleceğine dikkat çekiyor.
Dijital Tek Pazar yaklaşımının tek etkisi dijital içerik alanında kendini göstermeyecek. İlk olarak 2015 Mayıs ayında duyurulan bu yaklaşım, internet üzerinden yapılan alışverişlerde tüketici hakları, telif hakları ve kişisel verilerin korunmasına ilişkin düzenlemeleri de kapsıyor. Avrupa Komisyonu’nda Dijital Tek Pazar Projesi’nden sorumlu isim olan Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Andrus Ansip, projenin ortaya çıkma gerekçesini geçen yıl şu sözleriyle açıklamıştı: “Yaklaşık 100 milyon Avrupa vatandaşı diğer ülkelerde evlerinden film, müzik elektronik kitap gibi dijital içeriklere doğrudan ulaşmak istiyor. Şu anda buna ‘geoblocking’ adlı sistem engel oluyor. Tüketicilerin sadece yüzde 15’i yurtdışında bir diğer Avrupa ülkesinde internet üzerinden alışveriş yapıyor. Küçük ve orta ölçekli şirketlerin yüzde 7’si ise internet üzerinden yurtdışına açılıyor. Brüksel ekonomiyi canlandırmak istiyor.”
Kullanıcılar nasıl etkilenecek?
Türkiye’nin de dahil olduğu 28 ulusal ekonomiyi bu alanda birleştirmeyi amaçlayan Dijital Tek Pazar stratejisinin 415 milyar Euro’luk bir pazar olduğu belirtiliyor. Bu yeni durumun binlerce yeni iş olanağı yaratması bekleniyor. Düzenlemenin kullanıcılara etkisi ise kuşkusuz DNS ve VPN gibi alternatif çözümlerle zaten abonesi oldukları dijital içeriğe her yerden ulaşabilecek olmalarında kendisini gösterecek. Yeni düzenleme ile birlikte farklı bir ülkeye gittiğinizde karşınıza çıkan “İçeriğe bu ülkeden ulaşamazsınız” uyarısı da en azından Avrupa özelinde ortadan kalkmış olacak.
