Lemonade.io kurucusu, genç tasarımcı Angad Singh’e göre 20 yıl içinde mevcut işiniz tedavülden kalkacak. İş var olsa bile, o artık yazılım veya robotlar tarafından yapılıyor olacak. Kulağa bilimkurgu filmi gibi geliyor değil mi? Bunun er ya da geç gerçekleşeceğine inanan Singh, iş doğasının değişmek üzere olduğunu ve gereksiz, yaratıcı olmayan işlerin yazılım ve robotlara devredileceğini ileri sürüyor. Elveda “sistem çöktü” diyen memur amca, elveda kepçe operatörü Selim Bey! İşlerin otomasyona bağlanacağı gelecekte adalet ve tedavi sistemi bile kısmen robotların etkisi altında olacak.
Günümüz iş anlayışının teknoloji tarafından devralındığı geleceğin farklı ama harika olacağını söyleyen Angad Singh, gelişimini de zaten bu yönde olması gerektiğini savunuyor. Peki ama devasa bir işsizler kalabalığına sebep olan bir gelecek fikrine nasıl oluyor da olumlu bakabiliyor bu adam? Çünkü Singh, herkesin kendine özgü bir kabiliyeti olduğuna ve şirketi Lemonade.io ile bunu ortaya çıkarabileceğine inanıyor.
Lemonade.io nedir?
Lemonade.io, 2014 yılında NEA (New Enterprise Associates) tarafından desteklenerek kuruldu. Danışmanlar arasında pek çok önemli isim var ve bunlardan birisi de Yahoo’nun hem kurucularından hem de eski CEO’su olan Jerry Yang. Singh’in öngörüsüne göre gelecekte yaratıcı teknolojilerin modern iş anlayışıyla bütünleştiği noktada, Lemonade çalışanlara geri bildirimde bulunup olaya farklı bir açıdan yaklaşmaları şansı tanıyacak.
Ancak Lemonade’in insanları “yaratıcı” olması konusunda eğitebilmesi için evvela kendi teknolojisini, yaratıcı bakış açısının ne olduğunu anlayacak seviyeye taşıması gerekiyor. Pek çokları için “Allah vergisi” olarak adlandırılan kişisel beceri, aslında sayısal olarak hesaplanabilir bir yetenek.
1980’lerde Teresa Amabile isimli bir Harvard profesörü, bugün dahi kullanılan bir teknikle kişilerin bir iş üzerinde ne kadar etkin ve yaratıcı olabileceklerini, sorulara verdikleri cevaplarla anlayaşılabilineceğini ortaya koydu.
İnsanların yaratıcılık konusunda benzer fikirleri olduğunu dile getiren Singh, diğer bir deyişle insanların tahmin edilebilir varlıklar olarak tanımlıyor. Ortaya atılan fikirlerin iki şeye cevap vermesi gerek: “fikir eşsiz mi?” ve “fikir problemi çözebilir mi?”. Bilgisayarlar bu her iki sorunun cevabını da bir makinenin öğrenebileceği şekilde öğrenir. Ama bunun mümkün olabilmesi için epey bir veriye ihtiyacı vardır. İşte bu noktada devreye oyunlar giriyor.
Funder ile oyun, veriye dönüşüyor
Şirketin ilk ürünü Funder isimli oyun, oyunculara bir şirket için parodi çözümler oluşturmasını istiyor. Oluşturulan çözümler diğer oyuncular tarafından oylanıyor ve en yüksek oyu alan fikir, en yaratıcı olarak kabul görüyor. Ancak Funder’in gerçek hüneri burada gizli değil. Oyuncuların işlem esnasında dokundukları her bir tuş, her geriye almaları, oluşturup silmeleri tamamen kayıt altına alınıyor ve veriye dönüştürülüyor.
Singh konuya ilişkin olarak “Böyle bir şey için yeterince büyük bir veri birikimine sahip olmamız lazım. Ortaya harika fikirler koyan tüm insanlar aynı zamanda yazıya başlamadan önce bir problemi süzüp üzerine düşünen kişiler. Akıllarına ilk geleni değil, dördüncü geleni yazıyorlar.” dedi.
Projenin danışmanlarından David Kelley, bir problem üzerine düşünüp üstüne çözüm yolları üretmeye çalışan bir kişinin güzel fikirler ortaya atabileceğine ve buradan elde edilen verilerin Lemonade tarafından ölçülebileceğine inanıyor.
Geçtiğimiz aralık ayında çıkışını gerçekleştiren Funder’de bugüne kadar 3.000 çözüm ortaya atıldı ve 25.000 oylama gerçekleşti. İnsanların oyun düşkünü olması ve sürekli oynamaya devam etmeleri, diğer yanda Lemonade.io’nun ihtiyaç duyduğu devasa veritabanını oluşturuyor. Kelley’e göre yaratıcılığın doğasında da zaten oyuncu bir ruh var.
Singh’in hedefi kuruluşların isteklere cevap verebilecek çalışanları bulmasında asistanlık yapabilecek bir araç oluşturmak. Pek çok CEO çoktan iş yerindeki en önemli yeteneğin yaratıcılık olduğunun farkına vardı. Firmalarsa bu yeteneğin ortaya çıkması için ellerinden geleni yapıyorlar. Adobe “evlerdeki sanatçılar” adında bir program başlattı, Infosys yenilikçiliğe önder olacak bir sisteme imza attı, IBM ise tasarım fikirlerine maddi destek oluyor. Pek çok büyük firma durumun farkında ve buna göre önlem alırken, Signh, Lemonade.io için kapısının çalınmaya başladığını söylüyor ve ekliyor: “İnsanlar yaratıcı doğar. Eğer onları bu konuda güçlendirirsek, bu gerçek anlamda güç olur.”
