Elektronik ticaret, hızla fiziksel alışverişin tahtını ele geçiriyor. comScore, Statistia, BI Intelligence gibi araştırma kuruluşlarının projeksiyonların göre, 2020 yılına ulaştığımızda ABD’de e -ticaret hacmi 600 milyar dolara ulaşacak.
Bu çok ciddi bir rakam ve bugünün neredeyse iki katı bir e-ticaret hacmine işaret ediyor. Elbette bu rakam sadece ABD’deki e-ticaretin boyutunu veriyor. Çin, Japonya, Avrupa, Rusya gibi dijital teknolojilerde ileri bölgelerde de rakamlar bu boyutlara ulaşacak.
Şişe ağzı
Ancak karşımızda önemli bir “şişe ağzı” sorunu bulunuyor. IBM’in raporlarına göre, bugün artık dünyadaki internet trafiğinin %53’ünü tek başına akıllı telefonlar üretiyor.
Yani tabletler’in ve PC’lerin internetteki toplam oranı, akıllı telefonların altında kalıyor. Bu trendin 2020’ye kadar daha da büyüyeceğini tahmin edebiliriz. 2010’lu yıllarda, iPhone’lar ve Android cihazlar yeni yeni yaygınlaşırken, araştırma raporlarını okuduğumuzda, akıllı telefonların 2015’te dünyadaki en büyük internet trafik kaynağı olacağını, milyarlarca insanın elinde akıllı telefon bulunacağını öngörebiliyorduk. O öngörüler artık gerçekleşti.
Şimdi ise karşımızda 2020 gerçeği var. 2020’ye kadar akıllı telefonları tahtından indirebilecek bir başka mobil cihazın sürpriz bile olsa çıkışına çok ihtimal verilmiyor. Akıllı gözlükler, akıllı saatler, giyilebilir cihazlar piyasada olacak ama bunların telefonların tahtını ele geçirebilmesi zor görünüyor.
2020’ye geldiğimizde ise belki kıvrılabilir/bükülebilir ekranlar sayesinde akıllı telefonlar artık çok daha pratik ve yaygın bir kullanıma ulaşacak. Dolayısıyla insanlar online alışverişlerde akıllı telefonlarını daha fazla kullanmak isteyecekler. Ancak online ticaret servisleri, henüz başarılı bir mobil alışveriş ara yüzü geliştirebilmiş değiller. Evet, mobil cihazlar için tasarlanmış özel sayfalara yönlendirmeler yapılıyor ancak alışveriş geniş ekranlı bir PC’de olduğu kadar konforlu gerçekleşmiyor. Alışveriş sırasında ihtiyaç duyulan karşılaştırmalar, detaylı incelemeler, hızlı tepki süreleri akıllı telefonlarda yeterince karşılanamıyor. İşte bu sorun da, online ticaretin önündeki şişe ağzı engelini oluşturuyor.
Akıllı telefonların durdurulamaz yükselişi
Rakamlar da bu gerçeği ortaya koyuyor: Bugün, web trafiğinin %53’ünü akıllı telefonlar oluşturuyor ancak online satışaların sadece %29’unda akıllı telefonlar kullanılıyor. Yani bu veri şu anlama geliyor. Yuvarlayarak konuşalım: Her 10 cep telefon kullanıcısından yaklaşık beşi, online alış veriş yapmak istediğinde telefonunu masaya koyuyor ve PC’nin başına geçiyor. Akıllı telefonunu online alışveriş için tercih etmiyor.
Dünya çapındaki dev alışveriş siteleri de mobil konusunda henüz yeterince “heyecanlı” değil. Yine raporlara göre, dünyanın en büyük 100 online alışveriş sitesinin sadece 60’ında mobil site versiyonu bulunuyor. Ancak burada yine tekrar etmek lazım, mevcut mobil alışveriş site arayüzleri de yeterince başarılı değil.
Lojistik problemini unutmayalım
Online ticaretin artışı aynı zamanda lojistik/kargo şirketlerini de büyük stres altına sokuyor. Dev alışveriş siteleri ile anlaşmalı olan kargo şirketleri, sipariş geldiği anda hızla kargoyu alıp müşteriye iletmekle sorumlu olduğundan kaynaklarının çoğunu online alışveriş servislerine tahsis etmek zorunda kalıyor aksi halde, önemli bir müşteri olan bu şirketi kaybetme riski bulunuyor. Bu da kargo şirketlerinin standart müşterilerine daha yavaş hizmet götürmesi anlamına geliyor. UPS’in raporlarına göre 2014 yıl sonu tatili döneminde online alışveriş servisi dışındaki müşterileri tarafından gönderilen/iletilen paketlerin oranı %94 iken 2015’te bu oran %91’e inmiş durumda.
UPS’in rakamları da şu açıdan önemli, eğer online alışverişte mobil şişe ağzı problemi geçilebilirse bu kez de karışımızda lojistik firmalarının oluşturacağı şişe ağzı çıkacak gibi görünüyor. Kendinizi bir an için, online olarak bir mal satın almış olarak düşünün. Sitede aldığınız ürünün 3 gün içinde kapınıza geleceği yazarken, siz kargodaki ağır iş yükü yüzünden ürünü 10 gün sonra teslim alabiliyorsunuz. Böyle bir durumda, online alışverişi mi tercih edersiniz yoksa en yakın AVM’ye gidip, ürününüzü hemen elinize alıp eve dönmeyi mi tercih edersiniz?
Kısacası, online alışverişin gelişimi önünde önemli engeller bizi bekliyor. Endüstri bu alanda yeni önlemler almak için de çalışıyor. Örneğin “online öde, mağazadan al” gibi seçeneklerle kargo şirketlerini devreden çıkarmak yeni bir çözüm olarak ilgi görüyor.
İngilizceden bottleneck kelimesini direkt çevirince olmamış. Bunun yerine dar boğaz ifadesi kullanılsaydı çok daha iyi olurdu.