Google Chrome, Microsoft Edge, Opera veya Safari… Hangi tarayıcıyı kullanırsanız kullanın hemen hemen tamamında bir “gizlilik modu” var. Ancak bu mod aslında tarayıcının veri toplamasına engel değil. Sadece toplanan verinin kullanıcı bilgisiyle eşleştirilmemesi, yani bir anlamda anonimleştirilmesi demek ki bu da aslında tam olarak yapılmıyor. Neyse ki bu konuda çabalayan online gizlilik hakları savunucuları var ve ABD’de Google Chrome ile süren bir mahkemede oldukça önemli bir uzlaşma kararına vardılar.
Söz konusu karar, Haziran 2020’de Google’a karşı açılan ve Chrome’un Gizli modunda veri toplama uygulamalarının yetersiz bir şekilde açıklanmasını ve gizlilik kontrollerinin eksikliğini hedef alan bir toplu dava ile ilgiliydi. Davacılar Google’ı, Chrome’un Gizli modunu kullanırken bile kullanıcıları izlemek ve etkinliklerini kaydetmekle suçluyorlardı.
Google, davanın esasını reddetti ve kapsamlı müzakere turlarının ardından Ağustos 2023’te davanın reddedilmesini sağlamaya çalıştı, ancak bu çabalar başarısız oldu. Dün yayınlanan yeni bir mahkeme dosyası, özellikle teknoloji devinin önceki yıllarda topladığı kullanıcı verilerini silmeyi kabul ettiği düşünüldüğünde, birçok kişinin gizlilik için büyük bir kazanım olarak gördüğü uzlaşma koşullarını ortaya koydu.
Uzlaşmanın temel unsurları arasında Google’ın veri toplama uygulamalarına ilişkin açıklamalarında değişiklikler yapılması, milyarlarca veri kaydının silinmesi, kişisel bilgilerin gelecekte birikmesini engelleyecek tedbirlerin uygulanması ve kullanıcıların bilgileri olmadan Incognito modunda izlenmesini sağlayan mekanizmaların ortadan kaldırılması yer alıyor.
Google ayrıca Aralık 2023 ve öncesinde tarayıcı vasıtasıyla toplanan dokuz aydan daha eski verileri silmeyi kabul etti ve bu sürecin uzlaşmanın onaylanmasından itibaren 275 gün içinde tamamlanması gerekiyor. Uzlaşma ayrıca Google’ın geçmişte veri silme ve düzeltme yoluyla özel tarama verilerini toplaması konusunda da rahatlama sağlamaktadır.
Aralık ayından sonra toplanan tüm tarayıcı verileri ise, Google’ın 22 Aralık 2023 tarihinde her iki tarafın uzlaşma metnini imzalamasından sonra uygulamaya konulan yeni ve revize edilmiş kural setine tabi. Davacılara göre, önerilen Uzlaşma nedeniyle Google’a dayatılan değişikliklerin en az 4,75 milyar dolarlık bir değeri var. Bu, mahremiyet savunucuları için önemli bir kazanım ve Google gibi bir devi 4,75 milyar dolarlık bir potansiyel gelirden mahrum bırakmak demek. Buna karşın, uzlaşma nedeniyle davacılara herhangi bir ödeme yapılmayacak olması Google için bir kazanç. Firma bu konuda böbürlenen ve kullanıcılarla adeta alay eden şu açıklamayı yapıyor:
“Her zaman haksız olduğuna inandığımız bu davayı çözüme kavuşturmaktan memnuniyet duyuyoruz. Davacılar başlangıçta 5 milyar dolar istiyordu ve sıfır alıyorlar. Gizli modu kullandıklarında kullanıcılarla asla veri ilişkilendirmiyoruz. Hiçbir zaman bir bireyle ilişkilendirilmemiş ve hiçbir şekilde kişiselleştirme için kullanılmamış eski tarayıcı teknik verilerini silmekten mutluluk duyarız.”
ABD Kaliforniya Kuzey Bölgesi Bölge Mahkemesi Yargıcı Yvonne Gonzalez Rogers’ın anlaşmayı 30 Temmuz 2024 tarihinde gözden geçirmesi planlanmaktadır, bu nedenle mahkemeler Uzlaşmayı henüz resmi olarak onaylamamıştır. Ayrıca mahkeme başvuran davacılar, uzlaşmanın bir parçası olarak toplu davadan vazgeçmekle birlikte bireysel olarak tazminat arayışlarını dilerlerse sürdürebilecekler.
